આજના દિને સ્વામી વિવેકાનંદે શિકાગોમાં ઐતિહાસીક ભાષણ આપ્યુ હતું

નવી દિલ્હી: વર્ષ 1893 ના આ દિવસે શિકાગોમાં વર્લ્ડ રિલીઝન કોન્ફરન્સમાં સ્વામી વિવેકાનંદે પ્રખ્યાત ભાષણ આપ્યું હતું. તેમણે ભારતના આધ્યાત્મિક વિચારોને વિશ્વ સમક્ષ મૂક્યો હતો .. પોતાના ભાષણમાં સ્વામી વિવેકાનંદે કહ્યું હતું કે હિન્દુ ધર્મના અનુયાયી હોવાનો તેમને ગર્વ છે. કદાચ બહુ ઓછા લોકો જાણે છે કે સ્વામી વિવેકાનંદ એ ભારતીય વિજ્ઞાન સંસ્થાની સ્થાપના પાછળની પ્રેરણા છે.

Click on logo to read epaper English

Click on logo to read epaper Gujrati

સ્વામી વિવેકાનંદ ધર્મ સંસદમાં જોડાવા માટે અમેરિકા જઇ રહ્યા હતા તે જ વહાણ પર તે ઉદ્યોગપતિ જમસેતજી ટાટાને મળ્યો. તે જ સમયે, વિવેકાનંદે તેમને યુવાનો માટે વિજ્ઞાન સંશોધન સંસ્થા ખોલવાની સલાહ આપી. 1909 માં, મૈસુરના જમસેટજી ટાટા અને રાજા કૃષ્ણરાજ વડિયારે મળીને ભારતીય વિજ્ઞાન સંસ્થાની રચના કરી.

આજથી 127 વર્ષ પહેલા, 11 સપ્ટેમ્બર, 1893 ના રોજ, સ્વામી વિવેકાનંદે શિકાગોમાં એક ભાષણ આપ્યું હતું કે ત્યાં સમુદાય હોલ ઘણી મિનિટો માટે હતો. તેમણે ‘મારા અમેરિકન ભાઈ-બહેનો’ કહીને ભાષણની શરૂઆત કરી.

1893 માં યુ.એસ.ના શિકાગોમાં વર્લ્ડ રિલીઝન કોન્ફરન્સમાં આપેલા તેમના ભાષણને હજી પણ કોઈપણ ભારતીય દ્વારા આપવામાં આવેલું સૌથી અસરકારક ભાષણ માનવામાં આવે છે. સ્વામી વિવેકાનંદે જે રીતે પોતાના સંબોધનમાં કોમવાદ, ધાર્મિક કટ્ટરતા અને હિંસાનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું હતું કે જો આ દુષ્ટતાઓ ન બની હોત, તો દુનિયા આજ કરતાં વધુ સારી હોત.

અહીં સ્વામી વિવેકાનંદના પ્રખ્યાત ભાષણની કેટલીક રસપ્રદ વાતો આપી છે.

બહેનો અને અમેરિકાના ભાઈઓ, તમારા આ પ્રેમાળ અને જોરદાર સ્વાગતથી મારા હૃદયમાં ભારે આનંદ થયો છે અને હું વિશ્વની સૌથી પ્રાચીન સંત પરંપરાનો આભાર માનું છું. હું બધા ધર્મની માતા વતી આભાર માનું છું અને તમામ જાતિ, સંપ્રદાયોના કરોડો, કરોડો હિન્દુઓ વતી આભાર માનું છું.

મારો આભાર કેટલાક વક્તાઓનો પણ આભાર માનું છું જેણે આ મંચને કહ્યું છે કે વિશ્વમાં સહનશીલતાનો વિચાર દૂર પૂર્વના દેશોમાંથી ફેલાયો છે. મને ગર્વ છે કે હું એવા ધર્મનો છું કે જેણે વિશ્વને સહનશીલતા અને વૈશ્વિક સ્વીકૃતિનો પાઠ શીખવ્યો. આપણે ફક્ત સાર્વત્રિક સહિષ્ણુતામાં જ માનીએ છીએ, પરંતુ આપણે વિશ્વના તમામ ધર્મોને સત્ય તરીકે સ્વીકારીએ છીએ.
મને ગર્વ છે કે હું તે દેશનો છું જેણે બધા ધર્મો અને તમામ દેશોના સતાવેલા લોકોને આશ્રય આપ્યો હતો. મને ગર્વ છે કે આપણે ઇઝરાઇલની પવિત્ર યાદોને આપણા હૃદયમાં વળગી છે જેમાં રોમન આક્રમણકારો દ્વારા તેમના મંદિરોનો નાશ કરવામાં આવ્યો હતો અને ત્યારબાદ તેઓએ દક્ષિણ ભારતમાં આશરો લીધો હતો. મને ગર્વ છે કે હું એવા ધર્મમાંથી છું કે જેણે પારસી ધર્મના લોકોને આશ્રય આપ્યો અને હજી પણ તેઓ મદદ કરી રહ્યા છે.

ભાઈઓ, હું તમને એક શ્લોકની કેટલીક લાઇનો જણાવવા માંગું છું, જે મેં બાળપણથી જ યાદ રાખ્યું છે અને પુનરાવર્તિત કર્યું છે અને જે દરરોજ કરોડો લોકો દ્વારા પુનરાવર્તિત થાય છે – ‘રુચિના વૈતિક્ર્યૌદ્યુકુતિલાપથુશામ … નર્મનાયકો ગમ્યાસત્વામસિ પિસ્માર્નાવ iv …’ એનો અર્થ છે – જેમ જુદા જુદા સ્ત્રોતમાંથી જુદી જુદી નદીઓ સમુદ્રમાં આખરે મળે છે, તે જ રીતે, માણસ તેની ઇચ્છા અનુસાર જુદા જુદા માર્ગ પસંદ કરે છે, જે સીધા અથવા કુટિલ દેખાઈ શકે છે,

પરંતુ બધી ભગવાનને સમુદાય, કટ્ટરતા અને તેમના ભયંકર વંશજો લાંબા સમયથી પૃથ્વીને તેમની પકડમાં રાખે છે. તેઓએ પૃથ્વીને હિંસાથી ભરી દીધી છે. આ પૃથ્વી કેટલી વાર લોહીથી લાલ છે, કેટલી સંસ્કૃતિઓનો નાશ થયો છે અને કેટલા દેશોનો નાશ થયો છે. જો આ ભયંકર રાક્ષસો ન બન્યા હોત, તો માનવ સમાજ આજે વધુ વિકસિત હોત, પરંતુ હવે તેમનો સમય પૂરો થઈ ગયો છે. હું નિષ્ઠાપૂર્વક આશા રાખું છું કે આજે આ પરિષદનો સંમેલન તમામ ત્રાસવાદ, તમામ પ્રકારના દુ: ખનો નાશ કરશે, પછી તે તલવારથી હોય કે પેનથી, અને બધા માનવોમાં દુર્ભાવના છે.

સ્વામી વિવેકાનંદ કોણ હતા?
સ્વામી વિવેકાનંદ વેદાંતના પ્રખ્યાત અને પ્રભાવશાળી આધ્યાત્મિક શિક્ષક હતા. તેમનું અસલી નામ નરેન્દ્ર નાથ દત્ત હતું. તેમણે યુ.કે. માં 1893 માં શિકાગોમાં યોજાયેલ વર્લ્ડ રિલીઝન જનરલ એસેમ્બલીમાં ભારત વતી સનાતન ધર્મનું પ્રતિનિધિત્વ કર્યું હતું. ભારતની આધ્યાત્મિકતાથી ભરેલા વેદાંત ફિલસૂફી માત્ર સ્વામી વિવેકાનંદના ભાષણને કારણે અમેરિકા અને યુરોપના દરેક દેશમાં પહોંચ્યા. ભારતમાં વિવેકાનંદને દેશભક્ત સંત માનવામાં આવે છે અને તેનો જન્મદિવસ રાષ્ટ્રીય યુવા દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.

સ્વામી વિવેકાનંદે રામકૃષ્ણ મિશનની સ્થાપના કરી હતી, જે હજી પણ તેનું કાર્ય કરી રહી છે. તે રામકૃષ્ણ પરમહંસના લાયક શિષ્ય હતા. તે મુખ્યત્વે મારા અમેરિકન ભાઈઓ અને બહેનો સાથે ભાષણ શરૂ કરવા માટે જાણીતું છે. તેના સરનામેના આ પ્રથમ વાક્યથી દરેકનું હૃદય જીતી ગયું. આજે વડા પ્રધાને પણ પોતાના ભાષણમાં આનો ઉલ્લેખ કર્યો છે.