ચીન પર વિશ્વાસ કરી શકાય?
રશિયાના કાઝાન શહેરમાં આયોજિત બ્રિક્સ સંમેલન બાદ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ વચ્ચે દ્વિપક્ષીય વાતચીત થઈ
ભારતના વિદેશ સચિવે દ્વિપક્ષીય વાતચીત બાદ આપ્યો જવાબ
નવી દિલ્હી,રશિયાના કાઝાન શહેરમાં આયોજિત બ્રિક્સ સંમેલન બાદ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ વચ્ચે દ્વિપક્ષીય વાતચીત થઈ. ૨૦૨૦માં ગલવાન અથડામણ બાદ બંને નેતાઓ વચ્ચે આ પ્રથમ દ્વિપક્ષીય બેઠક હતી. લગભગ એક કલાક સુધી ચાલેલી બેઠકમાં બંને દેશોના નેતાઓએ સરહદ સુરક્ષાથી લઈને વિવિધ મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરી હતી. બેઠક બાદ પીએમ મોદીએ X પર પોસ્ટ કર્યું કે ભારત અને ચીન વચ્ચેના સંબંધો મહત્વપૂર્ણ છે. આ સંબંધો માત્ર બંને દેશો માટે જ મહત્વપૂર્ણ નથી પરંતુ વિશ્વમાં શાંતિ અને સ્થિરતા માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે. પરસ્પર આદર, વિશ્વાસ અને સંવેદનશીલતા સંબંધોને આગળ વધારવાનો માર્ગ બતાવશે.
પરંતુ સવાલ એ છે કે ૧૯૬૨થી લઈને ડોકલામ અને ગલવાન સુધી વારંવાર પોતાનો વિશ્વાસ તોડનાર ચીન પર ભારત કેવી રીતે અને કેટલી હદે ભરોસો કરી શકશે? આ સવાલનો જવાબ વિદેશ સચિવ વિક્રમ મિસરીએ ત્યારે આપ્યો જ્યારે વિદેશ મંત્રાલયે દ્વિપક્ષીય વાટાઘાટોની બ્રિફિંગ માટે પ્રેસ કોન્ફરન્સ બોલાવી. આ દરમિયાન એક પત્રકારે એક પ્રશ્ન પૂછ્યો કે વડાપ્રધાન મોદી અને શી જિનપિંગની મુલાકાત બાદ શું એવું કહી શકાય કે ભારત અને ચીનના સંબંધો હવે સામાન્ય થઈ ગયા છે અને શું હવે ચીન પર વિશ્વાસ કરી શકાય?તેના જવાબમાં વિદેશ સચિવ વિક્રમ મિસરીએ કહ્યું કે હું એટલું જ કહી શકું છું કે છેલ્લા બે દિવસમાં અમે જે પગલાં લીધા છે તે અમારી સામે છે.
આના પર જે કામ થઈ રહ્યું છે તે લાંબા સમયથી ચાલી રહ્યું છે. એક રીતે તેમની સાથે સામાન્ય સંબંધો બનાવવાની અમારી પ્રક્રિયા શરૂ થઈ ગઈ છે. જે સમજૂતી થઈ છે તેનાથી હવે સરહદ પર શાંતિનો માર્ગ ખુલી ગયો છે. હવે આપણા બંને (ભારત-ચીન)ને માર્ગ પર ચાલવાની જરૂર છે અને જ્યાં સુધી ચીન પર વિશ્વાસની વાત છે, જે ભવિષ્યમાં આપણી વચ્ચેની પ્રતિક્રિયા હશે, તો અમે આશા રાખીએ છીએ કે તે બંને દેશો વચ્ચે વિશ્વાસ વધશે.આ પહેલા, બીજો પ્રશ્ન એ છે કે શું આ દ્વિપક્ષીય વાટાઘાટો દ્વારા LAC પરની સ્થિતિનો ઉકેલ આવશે? આના જવાબમાં વિદેશ સચિવે કહ્યું કે અમે ચોક્કસપણે આશા રાખીએ છીએ કે આનાથી LAC પર સ્થિતીમાં ચોક્કસપણે સુધારો થશે. જ્યાં સુધી આત્મવિશ્વાસ નિર્માણનાં પગલાંનો પ્રશ્ન છે, અમારી પાસે આત્મવિશ્વાસ નિર્માણનાં ઘણાં પગલાં છે અને બંને પક્ષો વિવિધ ફોર્મેટમાં ફરી જોડાય છે ત્યારે તે સતત વિકસિત થાય છે.
આ ચોક્કસપણે એક વિષય છે જેના પર મને લાગે છે કે બંને પક્ષો વચ્ચે ચર્ચા થશે. માત્ર સૈન્ય નેતૃત્વ જ બાકીની સરહદો પરની સૈન્ય સ્થિતિ વિશે ચોક્કસ કહી શકશે કારણ કે તે ઓપરેશનલ બાબતો સાથે સંબંધિત છે.ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ સાથેની તેમની દ્વિપક્ષીય બેઠક દરમિયાન વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું કે ભારત-ચીન સંબંધો માત્ર આપણા લોકો માટે જ નહીં, પરંતુ વૈશ્વિક શાંતિ, સ્થિરતા અને પ્રગતિ માટે પણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.PM કહ્યું, અમે ૫ વર્ષ પછી ઔપચારિક બેઠક કરી રહ્યા છીએ. અમે માનીએ છીએ કે ભારત-ચીન સંબંધો માત્ર આપણા લોકો માટે જ નહીં, પરંતુ વૈશ્વિક શાંતિ, સ્થિરતા અને પ્રગતિ માટે પણ ખૂબ મહત્વ ધરાવે છે. છેલ્લા ૪ વર્ષાેમાં સર્જાયેલા સરહદી મુદ્દાઓ પર જે સર્વસંમતિ બની છે તેનું અમે સ્વાગત કરીએ છીએ.SS1
