ફ્રી સ્પિચના અધિકાર લાગુ કરવા ઈન્સ્ટાગ્રામ બંધાયેલી નથી: કંપની
નવી દિલ્હી, લોકપ્રિય સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ ઈન્સ્ટાગ્રામ અને ફેસબુકની પેરેન્ટ કંપની ‘મેટા પ્લેટફોર્મ્સ ઈન્ક’એ દિલ્હી હાઈકોર્ટમાં દાવો કર્યો છે કે ભારતીય બંધારણના અનુચ્છેદ ૧૯ (ભાષણ મુક્ત) હેઠળના અધિકારો તેની વિરુદ્ધ અરજી લાગુ કરી શકશે નહીં કારણ કે તે એક ખાનગી સંસ્થા છે. તે એક એવી સંસ્થા છે જે કોઈપણ સાર્વજનિક જવાબદારી નિભાવતી નથી.
ઈન્સ્ટાગ્રામ એકાઉન્ટને ડિસેબલ કરવા સામે દિલ્હી હાઈકોર્ટમાં દાખલ કરવામાં આવેલી અરજીના જવાબમાં તેના સોગંદનામામાં યુએસ સ્થિત મેટા કંપનીએ કહ્યું હતુ કે, ‘ઈન્સ્ટાગ્રામ સેવા એક સ્વતંત્ર અને સ્વૈચ્છિક પ્લેટફોર્મ છે’ જે ખાનગી કરાર દ્વારા સંચાલિત છે.
અરજી દાખલ કરનાર યુઝરને તેનો ઉપયોગ કરવાનો કોઈ મૂળભૂત અધિકાર નથી. દિલ્હી હાઈકોર્ટે વિવિધ સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ્સ દ્વારા ઘણા વપરાશકર્તાઓના એકાઉન્ટને સસ્પેન્શન અને ડિસેબલ કરવાને પડકારતી અરજીઓ જપ્ત કરી છે.
મેટા એ દિલ્હી હાઈકોર્ટમાં દલીલ કરી હતી કે તે ‘જાહેર ફરજ’ કરવા માટે બંધાયેલ નથી અને જ્યારે તેની અને કંપની વચ્ચેના ખાનગી કરારને અનુસરીને કોઈ વપરાશકર્તા સામે પગલાં લેવામાં આવે છે. ત્યારે તે ‘બે ખાનગી પક્ષો વચ્ચેના કરાર વિવાદ’ થાય છે
એફિડેવિટમાં દલીલ કરવામાં આવી હતી કે, ખાનગી સંસ્થા મેટા સામે કલમ ૧૯ હેઠળ અધિકારોનો દાવો કરવાનો કોઈપણ પ્રયાસ અયોગ્ય છે કાયદાની વિરુદ્ધ છે અને તેને નકારી કાઢવો જાેઈએ. મેટા કંપની જાહેર ફરજ નિભાવતી નથી જે તેને ભારતના બંધારણની કલમ ૨૨૬ હેઠળ માનનીય અદાલતના રિટ અધિકારક્ષેત્રને જવાબદાર બનાવશે. અરજદારે આવી એક પણ હકીકત દર્શાવી નથી.
જેથી કરીને સાબિત કરી શકાય કે, ઈન્સ્ટાગ્રામ સેવા કે પોતે મેટા પબ્લિક ડ્યુટી બજાવે છે. મેટા જાહેર ફરજથી બંધાયેલું નથી. સરકાર મેટાના સંચાલન અથવા તેના રોજિંદા કામકાજ પર કોઈ નિયંત્રણનો ઉપયોગ કરતી નથી અને મેટાને કોઈપણ પ્રવૃત્તિ કરવા માટે કોઈ વિશેષ અધિકારો આપવામાં આવતા નથી.SSS
