મધ્ય પૂર્વમાં કટ્ટરપંથી અને ઉગ્રવાદ સામે લડવા માટે એસસીઓએ એક સામાન્ય રોડમેપ વિકસાવવો જાેઈએ

નવીદિલ્હી, પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ શુક્રવારે (૧૭ સપ્ટેમ્બર) તાજિકિસ્તાનની રાજધાની દુશાંબેમાં શાંઘાઈ સહયોગ સંગઠનની વાર્ષિક શિખર બેઠક(એસસીઓ)ને ડિજિટલ માધ્યમથી સંબોધી હતી, જેની અધ્યક્ષતા તાજિકિસ્તાનના રાષ્ટ્રપતિ ઈમોમાલી રહેમાને કરી હતી. સમિટને સંબોધતા પીએમ મોદીએ કહ્યું કે અફઘાનિસ્તાનમાં તાજેતરની ઘટનાઓએ વર્તમાન પરિસ્થિતિને વધુ સ્પષ્ટ કરી છે. એસસીઓ એ આ અંગે સક્રિય પગલાં લેવાની જરૂર છે.

પીએમ મોદીએ કહ્યું, ‘આ વર્ષે આપણે એસસીઓની ૨૦ મી વર્ષગાંઠ ઉજવી રહ્યા છીએ. નવા મિત્રો અમારી સાથે જાેડાઈ રહ્યા છે અને હું ઈરાનને અમારા નવા ભાગીદાર તરીકે આવકારું છું. હું સાઉદી અરેબિયા, કતાર અને ઇજિપ્તને નવા સંવાદ ભાગીદારો તરીકે પણ આવકારું છું. એસસીઓનું વિસ્તરણ એસસીઓના વધતા પ્રભાવને દર્શાવે છે.

પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું કે, ‘આ ક્ષેત્રમાં મુખ્ય પડકારો શાંતિ, સુરક્ષા અને વિશ્વાસના અભાવ સાથે સંબંધિત છે. આ પડકારોનું મુખ્ય કારણ વધતો કટ્ટરવાદ છે. અફઘાનિસ્તાનમાં તાજેતરની ઘટનાઓએ વર્તમાન પરિસ્થિતિને વધુ સ્પષ્ટ કરી છે.

એસસીઓએ આ અંગે સક્રિય પગલાં લેવાની જરૂર છે.પીએમ મોદીએ કહ્યું, ‘જાે આપણે ઇતિહાસ પર નજર કરીએ તો, આપણને જણાશે કે મધ્ય એશિયાનો પ્રદેશ મધ્યમ અને પ્રગતિશીલ સંસ્કૃતિ અને મૂલ્યોનો ગઢ રહ્યો છે. સૂફીવાદ જેવી પરંપરાઓ અહીં સદીઓથી વિકસિત થઈ અને સમગ્ર પ્રદેશ અને વિશ્વમાં ફેલાઈ ગઈ. આ પ્રદેશના સાંસ્કૃતિક વારસામાં તેમની છબી આપણે હજુ પણ જાેઈ શકીએ છીએ.

પ્રધાનમંત્રી મોદીએ કહ્યું, ‘મધ્ય પૂર્વમાં કટ્ટરપંથી અને ઉગ્રવાદ સામે લડવા માટે એસસીઓએ એક સામાન્ય રોડમેપ વિકસાવવો જાેઈએ. ભારત સહિત એસસીઓમાં દરેક દેશમાં ઉદાર, સહિષ્ણુ અને સમાવેશી સંસ્થાઓ અને ઇસ્લામ સંબંધિત પરંપરાઓ છે.

એસસીઓએ આ સંસ્થાઓ વચ્ચે મજબૂત નેટવર્ક બનાવવા માટે કામ કરવું જાેઈએ.મોદીએ કહ્યું, ‘ગત વર્ષોમાં ભારતે તેની વિકાસયાત્રામાં ટેકનોલોજીની સફળતાપૂર્વક મદદ લીધી છે. નાણાકીય સમાવેશ વધારવા માટે યુપીઆઇ અને રૂપે કાર્ડ હોય, અથવા કોવિડ સામેની લડાઈમાં આરોગ્ય-સેતુ અને કોવીન જેવા અમારા ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ, અમે આ બધાને અન્ય દેશો સાથે પણ સ્વેચ્છાએ શેર કર્યા છે.

પીએમ મોદીએ કહ્યું, ‘અમે એસસીઓની અધ્યક્ષતામાં ભારત દ્વારા પ્રસ્તાવિત પ્રવૃત્તિઓના કેલેન્ડરમાં તમામ એસસીઓ દેશોના સહયોગ અને સમર્થનની આશા રાખીએ છીએ. ઉગ્રવાદ સામેની લડાઈ માત્ર પ્રાદેશિક સુરક્ષા અને આંતર વિશ્વાસ માટે મહત્વની નથી, તે આપણા યુવાનોના ભવિષ્ય માટે પણ મહત્વની છે.

પીએમ નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું, ‘નવીન અભિગમ અને માનસિકતાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે આપણે આપણા ઉદ્યોગસાહસિકો અને સ્ટાર્ટ-અપ્સને જાેડવા પડશે. આ વિચાર સાથે ભારતે ગયા વર્ષે પ્રથમ એસસીઓ સ્ટાર્ટ અપ ફોરમ અને એસસીઓ યંગ સાયન્ટિસ્ટ કોન્ક્‌લેવનું આયોજન કર્યું હતું.

પ્રધાનમંત્રી મોદીએ કહ્યું, ‘ભારત મધ્ય એશિયા સાથે તેમની કનેક્ટિવિટીને સુધારવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે. અમે માનીએ છીએ કે જમીન બંધાયેલ મધ્ય એશિયાના દેશો ભારતીય બજારો સાથે જાેડાઈને લાભ મેળવી શકે છે.

ઈરાનના ચાબહાર પોર્ટમાં અમારું રોકાણ અને આંતરરાષ્ટ્રીય ઉત્તર-દક્ષિણ કોરિડોરમાં અમારા પ્રયત્નો આને સમર્થન આપે છે. કનેક્ટિવિટીનો કોઈપણ પ્રયાસ વન-વે સ્ટ્રીટ ન હોઈ શકે. આ સુનિશ્ચિત કરવા માટે આવા પ્રોજેક્ટ્‌સ સલાહકાર, પારદર્શક અને સહભાગી હોવા જરૂરી છે.

સમગ્ર મામલે વડાપ્રધાન બોલ્યા કે કે મધ્ય એશિયાનું ક્ષેત્ર પ્રોગ્રેસિવ ક્લ્ચર અને વેલ્યૂનું ગઢ રહ્યું છે. સુફીવાદ જેવી પરંપરા પણ અહીયા વર્ષોથી ચાલી રહી છે સાથેજ સમગ્ર વિશ્વમાં પણ ફેલાઈ રહી છે. એસસીઓ બેઠકથી અલગ વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરે ગુરુવારે ચીનના વિદેશ મંત્રી વાંગ યી સાથે મુલાકાત કરી હતી. ત્યારપછી એસ.

જયશંકરે સોશિયલ મીડિયા દ્વારા કહ્યું હતું કે, મુલાકાતમાં ભારત-ચીન બોર્ડર પર ડિસએંગેજમેન્ટ વિશે ચર્યા થઈ છે અને એ વાત પર ભાર આપવામાં આવ્યો છે કે, સીમા પર શાંતિ માટે ડિસએંગેજમેન્ટની પ્રક્રિયા આગળ વધારવી જરૂરી છે. તે સાથે જ વૈશ્વિક વિકાસ વિશે પણ ચર્ચા કરવામાં આવી છે. ચીને કહ્યું છે કે, ભારત સાથેના તેમના સંબંધો કોઈ ત્રીજા દેશની દ્રષ્ટીથી ના જાેવો.HS