#Shivsena: કયા કારણસર એકનાથ શિંદે જૂથને શિવસેનાનું ચિન્હ મળ્યું
પાર્ટીના નામ અને ચિહ્નને લઈને શિવસેનાના બે જૂથો વચ્ચેની લડાઈ પર ચૂંટણી પંચે પોતાનો ચુકાદો આપ્યો છે. પંચે એકનાથ શિંદે જૂથને પાર્ટીનું નામ અને ચિન્હ આપી દીધું છે. 78 પાનાના આદેશમાં, કમિશને સમગ્ર વિવાદને વિગતવાર સમજાવ્યો અને કહ્યું કે શિંદે જૂથને વધુ સમર્થન છે. “Shiv Sena” and the party symbol “Bow and Arrow” will be retained by the Eknath Shinde faction.
ચાલો જાણીએ કે પંચે તેના નિર્ણયમાં શું કહ્યું છે. શિંદે જૂથને પાર્ટીનું નામ અને ચૂંટણી ચિન્હ કયા આધારે આપવામાં આવ્યું છે? કમિશનના નિર્ણય પર એકનાથ શિંદે અને ઉદ્ધવ ઠાકરેએ શું કહ્યું? શું આવા બળવાખોર જૂથોને અગાઉ પણ પક્ષનું નામ અને ચૂંટણી ચિહ્ન મળ્યું છે?
પંચે તેના નિર્ણયમાં શું કહ્યું?
ચૂંટણી પંચે પોતાના નિર્ણયમાં કહ્યું કે સુનાવણી દરમિયાન પંચને જાણવા મળ્યું કે શિવસેનાનું વર્તમાન બંધારણ અલોકતાંત્રિક છે. કોઈપણ ચૂંટણી વિના પક્ષના પદાધિકારીઓની બિનલોકશાહી ઢબે નિમણૂંક કરીને તેને પલટાવવામાં આવ્યો છે. પોતાના આદેશમાં પંચે કહ્યું કે ચૂંટણી પંચને જાણવા મળ્યું કે શિવસેનાનું બંધારણ 2018માં બદલાઈ ગયું હતું, પરંતુ તેના વિશે ચૂંટણી પંચને કોઈ માહિતી આપવામાં આવી નથી. આ કિસ્સામાં, આ ફેરફારો લાગુ પડતા નથી.
ચૂંટણી પંચે એ પણ અવલોકન કર્યું હતું કે શિવસેનાના મૂળ બંધારણના અલોકતાંત્રિક ધોરણોને ચૂંટણી પંચે 1999માં સ્વીકાર્યા ન હતા. આ બિનલોકશાહી ધોરણો ગુપ્ત રીતે પાછા લાવવામાં આવ્યા હતા. જેના કારણે પાર્ટી જાગીર જેવી બની ગઈ હતી.
શિંદે જૂથને પાર્ટીનું નામ અને ચૂંટણી ચિન્હ કયા આધારે આપવામાં આવ્યું છે?
ચૂંટણી પંચે પોતાના આદેશમાં કહ્યું કે પંચને જાણવા મળ્યું કે શિંદે જૂથને 40 ધારાસભ્યોનું સમર્થન છે. આ સાથે, શિંદે જૂથે પક્ષ દ્વારા પડેલા કુલ 47,82,440 મતોમાંથી 36,57,327 મતોનું સમર્થન મેળવ્યું. જે કુલ સંખ્યાના લગભગ 76 ટકા છે. તે જ સમયે, ઉદ્ધવ જૂથને કુલ 55માંથી માત્ર 15 ધારાસભ્યો સાથે 11,25,113 મતોનું સમર્થન છે. સંખ્યાના વધુ સમર્થનના આધારે શિંદે જૂથને શિવસેનાનું નામ અને ચૂંટણી ચિન્હ આપવામાં આવ્યું હતું.
કમિશનના નિર્ણય પર એકનાથ શિંદે અને ઉદ્ધવ ઠાકરે જૂથે શું કહ્યું?
એકનાથ શિંદેએ પંચના નિર્ણય પર કહ્યું, ‘હું ચૂંટણી પંચના નિર્ણયનું સ્વાગત કરું છું. આ બાળા સાહેબ ઠાકરે અને આનંદ દિઘેના વિચારોની જીત છે. આ સત્યની જીત છે. હું ચૂંટણી પંચનો આભાર માનું છું. તે જ સમયે, સંજય રાઉતે ઉદ્ધવ જૂથ વતી ટ્વિટ કર્યું. રાઉતે આરોપ લગાવ્યો કે દેશ સરમુખત્યારશાહી તરફ જઈ રહ્યો છે. સ્ક્રિપ્ટ પહેલેથી જ લખી હતી. જનતા અમારી સાથે છે. પરિણામ અમારી તરફેણમાં આવશે.
શિંદે જૂથના કયા નિયમથી ધનુષ અને બાણ મળ્યા?
1968નો ચૂંટણી પ્રતીકો (આરક્ષણ અને ફાળવણી) આદેશ ચૂંટણી પંચ (EC)ને પક્ષના ચિન્હ અંગે નિર્ણય લેવાની મંજૂરી આપે છે. ચૂંટણી પંચ એ નક્કી કરવા માટે સંપૂર્ણપણે સ્વતંત્ર છે કે કોને પ્રતીક મળશે. આ નિયમ મુજબ, “ચૂંટણી પંચ તમામ તથ્યો અને સંજોગોને ધ્યાનમાં લઈને એક જ પક્ષના બે વિપક્ષી જૂથોની સંપૂર્ણ સુનાવણી કરશે.
ત્યારબાદ ચૂંટણી પંચ બંને પક્ષોના પ્રતિનિધિઓને સાંભળી તેની તરફેણમાં દસ્તાવેજો ચકાસી, તેમનો દાવો ચૂંટણી પંચને આપવામાં આવ્યો હતો.આ પછી ચૂંટણી પંચે શિંદે જૂથને ચૂંટણી ચિન્હ આપવાનો નિર્ણય કર્યો હતો.
ભારતીય રાજકારણના જૂના ઉદાહરણો શું કહે છે?
પાર્ટીઓમાં આવી લડાઈના ઘણા ઉદાહરણો છે. કેટલીકવાર યુદ્ધ થોડા મહિનામાં સમાપ્ત થઈ જાય છે તો ક્યારેક તે વર્ષો સુધી ચાલ્યું હતું. એકવાર ચૂંટણી પંચે બળવાખોર જૂથને જ અસલી પક્ષ ગણાવ્યું હતું. ક્યારેક બળવાખોર જૂથને પક્ષ અને પ્રતિક આપવામાં આવતા હતા. કેટલીકવાર બંને જૂથોને નવું પ્રતીક મળ્યું.
એવા ઘણા કિસ્સાઓ છે કે જ્યાં બળવો કરીને પક્ષ એવા જૂથમાં ગયો કે જેને વધુ ધારાસભ્યો અને સાંસદોનું સમર્થન હતું. ઉદાહરણ તરીકે, 1969 માં, જ્યારે તત્કાલીન વડા પ્રધાન ઇન્દિરા ગાંધીને પક્ષમાંથી હાંકી કાઢવામાં આવ્યા હતા, ત્યારે તેમના જૂથને કોંગ્રેસ આર નામ મળ્યું હતું.
