ઋતુ પરિવર્તનને કારણે લોકોના મૂડ અને તેમના નૈતિક મૂલ્યોમાં પણ ફેરફાર થાય છે
રિસર્ચમાં થયો મોટો ખુલાસો
મનોવૈજ્ઞાનિક સંશોધને ધ્યાન અને યાદશક્તિ, ઉદારતા, રંગ પસંદગીઓ અને અન્ય ઘણી બાબતો પર ઋતુની અસરો પ્રકાશિત કરી છે
નવી દિલ્હી,નૈતિક મૂલ્યો એ સિદ્ધાંતો છે જે વ્યક્તિની સારા અને ખરાબ, સાચા અને ખોટાની સમજને માર્ગદર્શન આપે છે. તે આપણા પૂર્વગ્રહો, રાજકીય વિચારધારાઓ અને અન્ય ઘણા મહત્વપૂર્ણ વલણો અને ક્રિયાઓને આકાર આપે છે.એવું માનવું લલચામણું છે કે વ્યક્તિના નૈતિક મૂલ્યો સમય અને સંજોગો સાથે સ્થિર રહે છે, અને અમુક હદ સુધી તે સાચું છે. પરંતુ સંપૂર્ણપણે નહીં. નૈતિક મૂલ્યો પરિવર્તનશીલ છે અને કેટલીકવાર વિવિધ પરિસ્થિતિઓમાં ઉદ્ભવતા ચોક્કસ વિચારો, લાગણીઓ અને પ્રેરણાઓના આધારે બદલાઈ શકે છે.ઋતુઓની વિશેષતા માત્ર હવામાનમાં ફેરફાર નથી, પરંતુ આપણી આસપાસના વાતાવરણ અને આપણા જીવનના લયમાં ઘણા વધારાના ફેરફારો પણ છે.
આમાં વસંત ઋતુમાં સફાઈ, ઉનાળામાં પરિવાર સાથે વધુ સમય વિતાવવો, શરદ ઋતુમાં શાળા માટે ખરીદી અથવા શિયાળાની રજાઓની તૈયારી સામેલ હોઈ શકે છે.પરિણામે, ઋતુઓમાં ફેરફાર લોકો જે વિચારે છે, અનુભવે છે અને કરે છે તેમાં ફેરફાર તરફ દોરી જાય છે. મોટાભાગના લોકો જાણે છે કે ઋતુઓમાં હવામાનના ફેરફારની લોકોના મૂડ પર અસર થાય છે, પરંતુ આ તો માત્ર હિમશિલાની ટોચ છે. મનોવૈજ્ઞાનિક સંશોધને ધ્યાન અને યાદશક્તિ, ઉદારતા, રંગ પસંદગીઓ અને અન્ય ઘણી બાબતો પર ઋતુની અસરો પ્રકાશિત કરી છે.અને તેથી, અમારા તાજેતરના સંશોધનમાં, અમે તપાસ કરી કે શું લોકોના સમર્થન કરતા નૈતિક મૂલ્યોમાં પણ ઋતુગત ચક્રો હોઈ શકે છે.
અમે પાંચ મૂળભૂત સિદ્ધાંતોની તપાસ કરી જેને અગાઉના સંશોધનોએ મૂળભૂત નૈતિક મૂલ્યો તરીકે ઓળખ્યા છે. આમાંના બે સિદ્ધાંતો અન્ય લોકોને નુકસાન ન પહોંચાડવું અને બધા લોકો સાથે ન્યાયી વર્તન કરવું. વ્યક્તિગત અધિકારોને લગતા છે અને તેને “વ્યક્તિકરણ” મૂલ્યો તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.અન્ય ત્રણ સિદ્ધાંતો – પોતાના જૂથ પ્રત્યે વફાદાર રહેવું, સત્તાનો આદર કરવો અને જૂથની પરંપરાઓ જાળવવી, જૂથની એકતાને પ્રોત્સાહન આપે છે અને તેને “બંધનકારક” મૂલ્યો તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
મોટાભાગના લોકો આ બધા મૂલ્યોને સમર્થન આપે છે, પરંતુ લોકો તેમને પ્રાથમિકતા આપવાની માત્રામાં અલગ પડે છે, અને આ પ્રાથમિકતાઓ મહત્વપૂર્ણ અસરો ધરાવે છે. જે લોકો વ્યક્તિકરણ મૂલ્યોને પ્રાથમિકતા આપે છે તેઓ વધુ રાજકીય રીતે ઉદારમતવાદી હોય છે, જ્યારે જે લોકો બંધનકારક મૂલ્યોને પ્રાથમિકતા આપે છે તેઓ વધુ રૂઢિચુસ્ત, વધુ શિક્ષાત્મક હોય છે અને બાહ્ય જૂથો પ્રત્યે વધુ મજબૂત પૂર્વગ્રહો વ્યક્ત કરે છે.ઋતુગત ચક્રોશું ઋતુઓ લોકોના આ મૂળભૂત નૈતિક મૂલ્યોના સમર્થનની માત્રાને અસર કરે છે?
આ જાણવા માટે, YourMorals નામની સંશોધન વેબસાઇટ પરથી ડેટા મેળવ્યો, જે ઓનલાઇન સર્વે પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરીને લોકોના આ પાંચેય મૂળભૂત નૈતિક મૂલ્યોના સ્વ અહેવાલિત સમર્થનનું મૂલ્યાંકન કરે છે.અમારા વિશ્લેષણમાં યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં એક દાયકા (૨૦૧૧ ૨૦)ના ડેટામાં ૨૩૨,૯૭૫ પ્રતિભાવકોએ જણાવેલા મૂલ્યો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું. પરિણામોમાં અમેરિકનોના વ્યક્તિકરણ મૂલ્યોના સમર્થનમાં કોઈ સ્પષ્ટ ઋતુગત ચક્ર જોવા મળ્યું નહીં, પરંતુ અમેરિકનોના બંધનકારક નૈતિક મૂલ્યોના સમર્થનમાં સ્પષ્ટ અને સુસંગત ઋતુગત ચક્ર હતું.
