નવસારી બનશે ગ્લોબલ ટેક્સટાઈલ હબ: PM મિત્રા પાર્ક માટે ૧૦૦% જમીન સંપાદન પૂર્ણ, રોજગારીની તકો ખુલશે

નવસારીના જલાલપોર તાલુકાના  વાંસી ગામમાં PM MITRA પાર્ક પ્રોજેક્ટને કારણે આ તમામ આસપાસના ગામોમાં જમીનના ભાવમાં વધારો અને રોજગારીની નવી તકો ઊભી થવાની મોટી શક્યતા છે. જેમાં બોરસી,  દાંડી, ઉભરાટ, મરોલી, કરાડી, મટવાડ, ભાણનો સમાવેશ થાય છે. 

PM મિત્રા પાર્ક તમિલનાડુ (વિરુધનગર), તેલંગાણા (વરંગલ), ગુજરાત (નવસારી), કર્ણાટક (કલાબુર્ગી), મધ્યપ્રદેશ (ધાર), ઉત્તર પ્રદેશ (લખનૌ) અને મહારાષ્ટ્ર (અમરાવતી) માં સ્થાપવામાં આવી રહ્યા છે.

નવી દિલ્હી,  ભારતના ટેક્સટાઈલ સેક્ટરે વર્ષ ૨૦૨૫ દરમિયાન રોકાણ અને નિકાસના ક્ષેત્રે નવા શિખરો સર કર્યા છે. ભારત સરકારની પ્રોત્સાહક યોજનાઓ અને આર્થિક સુધારાના પરિણામે આ ક્ષેત્રમાં મોટો ઉછાળો જોવા મળ્યો છે.

નવસારીમાં PM મિત્રા પાર્કનું નિર્માણ: કેન્દ્ર સરકારે દેશમાં સાત ‘PM મેગા ઇન્ટિગ્રેટેડ ટેક્સટાઈલ રિજન એન્ડ એપેરલ’ (PM MITRA) પાર્ક સ્થાપવાની મંજૂરી આપી છે, જેમાં ગુજરાતના નવસારીનો પણ સમાવેશ થાય છે. આ પાર્ક આધુનિક સુવિધાઓથી સજ્જ હશે અને તેના માટે કુલ ₹૪,૪૪૫ કરોડનું બજેટ ફાળવવામાં આવ્યું છે. નવસારી ખાતેના આ પ્રોજેક્ટ માટે ૧૦૦% જમીન સંપાદન કરી લેવામાં આવ્યું છે અને ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનું કામ શરૂ થઈ ચૂક્યું છે.

નિકાસ અને આર્થિક ડેટા:

• ૨૦૨૪-૨૫માં ટેક્સટાઈલ અને હેન્ડીક્રાફ્ટની કુલ નિકાસ $૩૭.૮ બિલિયન સુધી પહોંચી છે, જે પાછલા વર્ષ કરતા ૫% વધુ છે.

• ભારત હવે વિશ્વનો ૬ઠ્ઠો સૌથી મોટો ટેક્સટાઈલ નિકાસકાર દેશ બની ગયો છે.

• સરકારનું લક્ષ્ય ૨૦૩૦ સુધીમાં નિકાસને $૧૦૦ બિલિયન સુધી લઈ જવાનું છે.

GST દરોમાં ઘટાડો અને અન્ય રાહત: ટેક્સટાઈલ સેક્ટરને વેગ આપવા માટે સરકારે GST દરોમાં ધરખમ ઘટાડો કર્યો છે. તૈયાર કપડાં અને હેન્ડીક્રાફ્ટની ૩૬ વસ્તુઓ પરનો GST ૧૨% થી ઘટાડીને ૫% કરવામાં આવ્યો છે, જેનાથી કારીગરો અને નાના ઉદ્યોગોને મોટી રાહત મળી છે.

રોજગારી અને ખેડૂતોને ફાયદો: ટેક્સટાઈલ સેક્ટર ભારતની અર્થવ્યવસ્થાનો કરોડરજ્જુ છે. કોટન સેક્ટર દ્વારા અંદાજે ૬૦ લાખ ખેડૂતો અને ૫ કરોડ લોકોને રોજગારી મળી રહી છે. સરકારની PLI સ્કીમ દ્વારા આગામી સમયમાં ૨.૫ લાખથી વધુ નવી રોજગારીની તકો ઊભી થવાની ધારણા છે.

આમ, નવસારીમાં બની રહેલા નવા ટેક્સટાઈલ પાર્ક અને સરકારની વૈશ્વિક નીતિઓને કારણે ભારત “ભારતીય વસ્ત્ર શક્તિ” ના પ્રતીક તરીકે વિશ્વ સ્તરે ઉભરી રહ્યું છે. ગુજરાત સરકાર નવસારી જિલ્લાના જલાલપોર તાલુકાના વાંસી ગામમાં PM MITRA પાર્ક સ્થાપી રહી છે. ભારત સરકાર (કાપડ મંત્રાલય) અને ગુજરાત સરકાર વચ્ચે આ પ્રોજેક્ટ માટેના સામંજસ્ય કરાર (MoU) પર હસ્તાક્ષર કરવાનો કાર્યક્રમ ૧૩.૦૭.૨૦૨૩ ના રોજ સુરત, ગુજરાત ખાતે યોજાયો હતો.

PM MITRA પાર્કનું નિર્માણ ખાસ કરીને વાંસી-બોરસી વિસ્તારમાં થવાનું છે. આ પ્રોજેક્ટને કારણે આ તમામ આસપાસના ગામોમાં જમીનના ભાવમાં વધારો અને રોજગારીની નવી તકો ઊભી થવાની મોટી શક્યતા છે. જેમાં બોરસી (વાંસી અને બોરસી જોડકા ગામ તરીકે ઓળખાય છે – Vansi-Borsi),  દાંડી (ઐતિહાસિક સત્યાગ્રહ માટે જાણીતું ગામ) ઉભરાટ (પ્રખ્યાત પર્યટન સ્થળ) મરોલી, કરાડી, મટવાડ, ભાણનો સમાવેશ થાય છે. 

કાપડ મંત્રાલય દ્વારા જાહેર કરવામાં આવેલા નિવેદન અનુસાર, સરકારે સાત PM મેગા ઇન્ટિગ્રેટેડ ટેક્સટાઇલ રિજન એન્ડ એપેરલ (PM MITRA) પાર્કની સ્થાપનાને મંજૂરી આપી છે. આ પાર્ક વિશ્વકક્ષાની માળખાગત સુવિધાઓ અને ‘પ્લગ એન્ડ પ્લે’ સુવિધાથી સજ્જ હશે, જેના માટે વર્ષ 2027-28 સુધીના સાત વર્ષના ગાળા માટે ₹4,445 કરોડનું બજેટ ફાળવવામાં આવ્યું છે. આ પાર્ક તમિલનાડુ (વિરુધનગર), તેલંગાણા (વરંગલ), ગુજરાત (નવસારી), કર્ણાટક (કલાબુર્ગી), મધ્યપ્રદેશ (ધાર), ઉત્તર પ્રદેશ (લખનૌ) અને મહારાષ્ટ્ર (અમરાવતી) માં સ્થાપવામાં આવી રહ્યા છે.

અત્યાર સુધીમાં, ₹27,434 કરોડથી વધુની સંભવિત રોકાણ ક્ષમતા ધરાવતા એમઓયુ (MoUs) પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા છે અને 100 ટકા જમીન સંપાદિત કરીને ‘સ્પેશિયલ પર્પઝ વ્હીકલ’ (SPV) ને સોંપી દેવામાં આવી છે. કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા સાઇટ્સની મંજૂરી આપ્યા બાદ, સાતેય રાજ્ય સરકારો દ્વારા પાર્કના દરવાજા સુધી માળખાગત સુવિધાઓ પૂરી પાડવા માટે ₹2,590.99 કરોડના કામો શરૂ કરી દેવામાં આવ્યા છે.

સરકારે સંશોધન, બજાર વિકાસ, શિક્ષણ અને નિકાસ વૃદ્ધિ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવા માટે ₹1,480 કરોડના ખર્ચે નેશનલ ટેકનિકલ ટેક્સટાઇલ્સ મિશન (NTTM) પણ શરૂ કર્યું છે. આ મિશનનો ઉદ્દેશ્ય વિવિધ રાષ્ટ્રીય કાર્યક્રમો અને વ્યૂહાત્મક ક્ષેત્રોમાં ટેકનિકલ ટેક્સટાઇલના ઉપયોગને વધારવાનો છે, જેની મુદત 31 માર્ચ, 2026 સુધી લંબાવવામાં આવી છે.

વર્ષ 2024-25 માં હસ્તકલા સહિત કાપડ અને તૈયાર કપડાંની નિકાસ $37.8 બિલિયન પર પહોંચી છે, જે પાછલા વર્ષની સરખામણીમાં 5 ટકાની વૃદ્ધિ દર્શાવે છે અને $28.2 બિલિયનનું મજબૂત વેપાર સરપ્લસ હાંસલ કર્યું છે.

અમેરિકા, યુરોપિયન યુનિયન અને યુકે જેવા પરંપરાગત બજારોનો કુલ નિકાસમાં 55 ટકા હિસ્સો રહ્યો છે, જ્યારે બાંગ્લાદેશ, યુએઈ, શ્રીલંકા, ઓસ્ટ્રેલિયા અને કેનેડા જેવા ઉભરતા દેશોએ નિકાસમાં 20 ટકા યોગદાન આપ્યું છે.