2040 સુધીમાં દેશના ઘણા શહેરોમાં ગરમી ૪ થી ૧૦ ગણી વધી શકે છે

નવી દિલ્હી, ટેક્નોલોજીની મદદથી ઝડપથી વિકસી રહેલા વિશ્વની સાથે કાર્બન ઉત્સર્જનમાં વધારો થવાને કારણે સમગ્ર વિશ્વમાં પૃથ્વીના પર્યાવરણ માટે ગ્લોબલ વોર્મિંગ સૌથી મોટો ખતરો બનીને ઉભરી આવ્યું છે.

જાે સમગ્ર વિશ્વમાં કાર્બન ઉત્સર્જન આ રીતે ચાલુ રહેશે, તો તે પૃથ્વીને સળગતી ભઠ્ઠીમાં ફેરવશે જ્યાં માનવ સંસ્કૃતિ માટે ટકી રહેવું મુશ્કેલ બનશે. તેની અસર વિશ્વના અન્ય દેશોની સાથે ભારતમાં પણ વ્યાપક જાેવા મળશે. ડીએસટીના મહામના સેન્ટર ઓફ એક્સેલન્સ ઇન ક્લાઈમેટ ચેન્જ રિસર્ચ દ્વારા કરવામાં આવેલા વિશ્લેષણમાં આગાહી કરવામાં આવી છે કે ૨૦૪૦ સુધીમાં દેશના ઘણા શહેરોમાં ગરમી ૪ થી ૧૦ ગણી વધી શકે છે.

આ અભ્યાસના અહેવાલમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે ગ્લોબલ વોર્મિંગને કારણે ૨૦૪૦ સુધીમાં કાર્બન ઉત્સર્જનને નિયંત્રિત કરવાના સતત પ્રયાસો કરવામાં આવે તો પણ ગરમીમાં ઓછામાં ઓછો ૪ થી ૭ ગણો વધારો થશે અને જાે આ પ્રયાસ નિષ્ફળ જશે તો ગરમીમાં ૭ થી ૧૦ ગણી વધી શકે છે. ૧૯૬૧ અને ૨૦૨૧ વચ્ચે, ભારતમાં ગરમીના મોજાની અવધિમાં લગભગ ૨.૫ દિવસનો વધારો થયો છે.

ખાસ વાત એ છે કે આ રિપોર્ટ ભારતના હવામાન વિભાગના વૈજ્ઞાનિકો દ્વારા દેશના અલગ-અલગ ભાગોમાં ક્લાઈમેટ ચેન્જ અને તેની અસરો પર કરવામાં આવેલા અભ્યાસના રિપોર્ટ સાથે મેળ ખાય છે.

અહેવાલ મુજબ, હવામાન વિભાગના અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે ૨૦૬૦ સુધીમાં, ભારતીય શહેરોમાં ગરમીના મોજાનો સમયગાળો વધશે અને આ વધારો ૧૨ થી ૧૮ દિવસનો હોઈ શકે છે. ખાસ કરીને ઉત્તર પશ્ચિમ ભારતમાં, ૩૦ દિવસના સમયગાળા દરમિયાન ઓછામાં ઓછા ચાર હીટ વેવ આવી શકે છે જે હીટ સ્ટ્રોકનું કારણ બનશે. ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ સાયન્સ એન્ડ ટેક્નોલોજીના એક અધિકારીએ નામ ન આપવાની શરતે જણાવ્યું છે કે આવા નક્કર ડેટા ભવિષ્યમાં ભારતીય શહેરોમાં વધતી ગરમીને રોકવા માટેના પગલાં લેવામાં મદદરૂપ સાબિત થશે.

તેમણે કહ્યું કે આના પર કામ ચાલી રહ્યું છે અને કેન્દ્ર સરકારે તમામ શહેરો માટે HIT એક્શન પ્લાન બનાવવાનું શરૂ કર્યું છે. એવા શહેરોની ઓળખ કરવામાં આવી રહી છે જ્યાં ગરમીનું મોજું આવવાની સંભાવના છે જેથી લોકો માટે સલામતીના પગલાં લઈ શકાય. સ્કાયમેટ વેધર સર્વિસિસના હવામાનશાસ્ત્ર અને આબોહવા પરિવર્તનના વાઇસ પ્રેસિડેન્ટ મહેશ પાલાવત કહે છે કે હવામાન પરિવર્તનની અસરો લાંબા સમયથી દેખાઈ રહી છે. દર વર્ષે રેકોર્ડ ગરમી નોંધાઈ રહી છે. આવનારા દિવસોમાં આમાં ચોક્કસપણે વધારો થશે અને ઘણી ચિંતાજનક સ્થિતિઓ ઊભી થશે.SS1MS