GCCI દ્વારા આયોજીત ગૌકુલમ વેબીનાર સિરીઝમાં “ભારતમાં ગૌવંશની બંધારણીય અને કાનૂની સ્થિતિ” પર વાર્તાલાપ
અમદાવાદ, ગૌકુલમ વેબીનાર સિરીઝ ગૌ જાગૃતિ અને ગૌ ઇકોનોમી દ્વારા સામાજિક-આર્થિક વૃદ્ધિ માટેની તકોને હાઇલાઇટ કરે છે. રાષ્ટ્રીય કામધેનુ આયોગના પૂર્વ અધ્યક્ષ અને GCCI ના ફાઉન્ડર ચેરમેન ડો.વલ્લભભાઈ કથીરિયાની અધ્યક્ષતામાં GCCI દ્વારા “ભારતમાં ગૌવંશની બંધારણીય અને કાનૂની સ્થિતિ” વિષયની વધુ સમજણ અને ગૌ સંરક્ષણ ને પ્રોત્સાહન આપવાના પ્રયાસરૂપે, ૨૧-૦૮-૨૦૨૪, બુધવાર ના રોજ સાંજે ૦૭:૦૦ કલાકે વેબિનારનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું.
શ્રી વિજય ખુરાના એક પ્રખર ગૌ ભક્ત, રાષ્ટ્રીય ગૌ ધન મહાસંઘ ના નેશનલ કન્વીનર, કન્ફેડરેશન ઓફ એન.જી.ઓ. ઓફ ઈન્ડિયા ના પ્રેસિડેન્ટ તેમજ કાઉ ઝોન –કાઉ ડંગ બ્રિકેટ્સ મશીન ના સ્થાપક તેમજ GCCI ના સલાહકાર તરીકે ની જવાબદારી નિભાવી રહ્યા છે. તેઓએ “ગૌ અને ગૌ વંશની બંધારણીય અને કાનૂની સ્થિતિ” પર બુક પણ સંપાદિત કરેલ છે.
શ્રી વિજય ખુરાના એ “ભારતમાં ગૌવંશની બંધારણીય અને કાનૂની સ્થિતિ” વિષે જણાવતા કહ્યું હતું ગૌ સંરક્ષણ સંબંધિત બંધારણીય જોગવાઈઓ, ખાસ કરીને ભારતીય બંધારણની કલમ 48 અને 51A(g)ની વિગતવાર ચર્ચા થઈ હતી. આ જોગવાઈઓએ ભારતમાં ગૌ કલ્યાણ માટે રાજ્યની નીતિઓ અને એકંદર કાનૂની માળખું કેવી રીતે ઘડ્યું છે તેના પર શ્રી વિજય ખુરાના એ વિગતવાર વર્ણન કર્યું.
વેબિનારમાં ગૌ સંરક્ષણને સંચાલિત કરતા મુખ્ય કાનૂની કાયદાઓને આવરી લેવામાં આવ્યા હતા, જે વિવિધ રાજ્યોમાં નોંધપાત્ર ફેરફારોને પ્રકાશિત કરે છે. ગૌ સંરક્ષણ સંબંધિત સીમાચિહ્નરૂપ સુપ્રીમ કોર્ટના ચુકાદાઓની પણ ચર્ચા કરવામાં આવી હતી, જેમાં આ કાયદાઓને જાળવી રાખવામાં ન્યાયતંત્રની ભૂમિકા પર પ્રકાશ પાડવામાં આવ્યો હતો.
ગૌ સંરક્ષણ કાયદાના અમલમાં રાજ્ય અને કેન્દ્ર સરકારો વચ્ચે સત્તાનું વિભાજન એ ચર્ચાનો નિર્ણાયક વિષય હતો. ભારતીય સમાજમાં ગાય ના સાંસ્કૃતિક અને ધાર્મિક મહત્વને સ્વીકારવામાં આવ્યું હતું, જેમાં કાયદાકીય રક્ષણ આ લાગણીઓને કેવી રીતે પ્રતિબિંબિત કરે છે તે અંગે ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. ગાયોની કાનૂની સ્થિતિને આકાર આપવામાં સામાજિક અને ધાર્મિક પરિબળોની ભૂમિકા પણ તપાસવામાં આવી હતી. ખાસ કરીને કૃષિ અને ડેરી ક્ષેત્રો પર ગૌ સંરક્ષણ કાયદાની આર્થિક અસરોનું વિશ્લેષણ કરવામાં આવ્યું હતું.
આ કાયદાઓ વ્યવહારમાં કેટલા અસરકારક છે તેની આંતરદૃષ્ટિ સાથે, ગૌ સંરક્ષણ કાયદાના અમલીકરણમાં પડકારો પર પ્રકાશ પાડવામાં આવ્યો હતો. ગૌ સંરક્ષણ કાયદા સંબંધિત ન્યાયિક અર્થઘટન અને વલણોનું પણ વિવેચનાત્મક વિશ્લેષણ કરવામાં આવ્યું હતું. ગૌ સંરક્ષણ કાયદા અંગેની જાહેર ધારણા પર મીડિયાની અસર અને પશુ કલ્યાણ માટે સર્વગ્રાહી અભિગમની જરૂરિયાત પર પ્રકાશ પાડતા, પશુ અધિકારોના વ્યાપક મુદ્દાઓ સાથે આ કાયદાઓના આંતરછેદની ચર્ચા કરવામાં આવી હતી.
ભારતમાં ગૌ સંરક્ષણ માટે કાયદાકીય વિસ્તૃત સંભવિત ઉત્ક્રાંતિ પર તેમના પરિપ્રેક્ષ્યો રજૂ કર્યા. ભારતીય રાજકારણમાં ગૌ સંરક્ષણની ભૂમિકાની ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. ભારતમાં ગૌ સંરક્ષણ કાયદાના અન્ય દેશો સાથે તુલનાત્મક વિશ્લેષણ મૂલ્યવાન આંતરદૃષ્ટિ પ્રદાન કરે છે. આ કાયદાઓના અમલીકરણથી ઉદ્ભવતી નૈતિક મૂંઝવણોની ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. તમામ રાજ્યોમાં એકરૂપતા લાવવા માટે રાષ્ટ્રીય ગૌ સંરક્ષણ કાયદાના વિચાર પર ચર્ચા થઈ હતી.વર્તમાન પડકારોને પહોંચી વળવા કાયદાકીય સુધારા માટેના સૂચનો પણ આગળ મૂકવામાં આવ્યા હતા.
વેબીનારના અંતમાં રાષ્ટ્રીય કામધેનુ આયોગના પૂર્વ અધ્યક્ષ અને GCCI ના ફાઉન્ડર ચેરમેન ડો. વલ્લભભાઈ કથીરિયાએ માર્ગદર્શન આપતા જણાવ્યુ હતું કે આપણા સમાજમાં ગાયો માત્ર પ્રાણી કરતાં વધુ છે; તેઓ લાખો ભારતીયો માટે જીવન, ભરણપોષણ અને આધ્યાત્મિકતાનું પ્રતીક છે.
આપણું બંધારણ, અનુચ્છેદ 48 અને 51A(g) દ્વારા, ગાયોના રક્ષણ અને કલ્યાણને ફરજિયાત કરે છે. આ જોગવાઈઓએ ગાયોને કતલથી બચાવવા અને તેમની સુખાકારી સુનિશ્ચિત કરવાના હેતુથી અસંખ્ય રાજ્ય કાયદાઓની રચના માટે માર્ગદર્શન આપ્યું. આ કાયદાઓનું અર્થઘટન કરવામાં અને તેમને મૂળભૂત અધિકારો સાથે સંતુલિત કરવામાં ન્યાયતંત્રની ભૂમિકા મુખ્ય રહી છે.
સીમાચિહ્નરૂપ ચુકાદાઓએ આપણી વિવિધ ધાર્મિક અને સાંસ્કૃતિક પ્રથાઓમાંથી ઉદ્ભવતા સંઘર્ષોને સંબોધિત કરતી વખતે ગૌ સંરક્ષણના મહત્વને વધુ મજબૂત બનાવ્યું છે.
તે નિર્ણાયક છે કે આપણે કાનૂની અમલીકરણ અને સામાજિક સંવાદિતા વચ્ચે સંતુલન શોધીએ, જેમ જેમ આપણે ભવિષ્ય તરફ નજર કરીએ છીએ, તે સ્પષ્ટ છે કે તમામ રાજ્યોમાં ગૌ સંરક્ષણ માટે સમાન અભિગમ આજે આપણે જે પડકારોનો સામનો કરી રહ્યા છીએ તેમાંથી ઘણાને સંબોધિત કરી શકે છે. જો કે, આ આપણી વિવિધ સાંસ્કૃતિક અને આર્થિક વાસ્તવિકતાઓ પ્રત્યે સંવેદનશીલતા સાથે થવું જોઈએ.
ભારતમાં ગૌ સંરક્ષણ એ માત્ર કાનૂની મુદ્દો નથી પરંતુ આપણા મૂલ્યો અને ઓળખનું પ્રતિબિંબ છે. તે સુનિશ્ચિત કરવાનું આપણા પર છે કે આપણા કાયદા ન્યાયી, સંતુલિત અને કરુણાપૂર્ણ છે, જે આપણા બંધારણની ભાવના અને આપણા રાષ્ટ્રની નૈતિકતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે.
સમગ્ર વેબિનારનું સંચાલન સહકાર ભારતીના રાષ્ટ્રીય પદાધિકારી અને GCCIના રાષ્ટ્રીય કારોબારી સભ્ય શ્રીમતી શતાબ્દી પાંડે દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું.
“ભારતમાં ગૌવંશની બંધારણીય અને કાનૂની સ્થિતિ” અને આગામી પહેલ વિશે વધુ માહિતી માટે GCCI ના જનરલ સેક્રેટરી શ્રી મિત્તલભાઈ ખેતાણી અને તેજસ ચોટલીયા મો. ૯૪૨૬૯ ૧૮૯૦૦ પર સંપર્ક કરવો.
