સાયબર ફ્રોડમાં બેંકોએ ગ્રાહકને તરત નાણાં પરત કરવા જાેઈએ

બેંકો અને અન્ય નાણાકીય સંસ્થાઓ ઓટોમેટિક સિસ્ટમ દ્વારા ગ્રાહકો પાસેથી છેતરપિંડી કરાયેલા નાણાં પરત કરવાની તેમની જવાબદારી સ્વીકારે

નવી દિલ્હી, સાયબર ફ્રોડમાં, ગ્રાહકોના ખાતામાંથી કપાયેલા પૈસા તેમની સંબંધિત બેંકો અને નાણાકીય સંસ્થાઓને જાતે અને તરત જ પરત કરવા જાેઈએ. નાણાકીય બાબતોની સંસદીય સ્થાયી સમિતિએ આ ભલામણ કરી છે.

ભાજપના સાંસદ જયંત સિન્હાની આગેવાની હેઠળની સ્થાયી સમિતિએ લોકસભામાં રજૂ કરેલા અહેવાલમાં જણાવ્યું હતું કે આરબીઆઈએ પોતે જ એવી સિસ્ટમ બનાવવી જાેઈએ કે બેંકો અને અન્ય નાણાકીય સંસ્થાઓ ઓટોમેટિક સિસ્ટમ દ્વારા ગ્રાહકો પાસેથી છેતરપિંડી કરાયેલા નાણાં પરત કરવાની તેમની જવાબદારી સ્વીકારે.

લોકસભામાં રજુ કરાયેલા અહેવાલમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે સાયબર ક્રાઈમ સતત નવા સ્વરૂપોમાં સામે આવી રહ્યા છે, ગ્રાહકોને તેનાથી બચાવવા માટે ખૂબ જ જટિલ સુરક્ષા વ્યવસ્થા હોવી જાેઈએ. સમિતિએ કહ્યું કે જે ગ્રાહકો સાથે છેતરપિંડી કરવામાં આવી છે તેમને ત્રણ દિવસમાં તેમના ગુનાની જાણ કરવા કહેવામાં આવ્યું છે. આ સમયગાળો વધારીને ૭ દિવસ કરવો જાેઈએ. તેનાથી ગ્રાહકોને રાહત મળશે.

સમિતિ દ્વારા બીજી એક ભૂલ તરફ ધ્યાન દોરવામાં આવ્યું હતું કે ખાતા વ્યવહારોના જીસ્જી ગ્રાહકોને વારંવાર મોકલવામાં આવતા નથી. જાે તાત્કાલિક માહિતી મોકલવામાં નહીં આવે તો ગુનેગારો દ્વારા ખાતામાંથી નાણાંની ચોરી થાય ત્યારે પણ લોકોને માહિતી નહીં મળે અને ગુનાઓ બનતા રહેશે. સંસદીય સમિતિએ કડક શબ્દોમાં કહ્યું- સંસ્થાએ તાત્કાલિક જીસ્જી સૂચના સેવાઓમાં સુધારો કરવો જાેઈએ.

સંદેશાવ્યવહાર અને માહિતી ટેકનોલોજી પરની સંસદીય સ્થાયી સમિતિએ સાયબર ક્રાઇમના જાેખમનો અસરકારક રીતે સામનો કરવા અને ડિજિટલ યુગમાં નાગરિકો અને અધિકારીઓના હિતોનું રક્ષણ કરવા માટે દેશમાં ડેટા સંરક્ષણ કાયદો લાવવાની તીવ્ર જરૂરિયાત વ્યક્ત કરી છે.

કમિટીએ પોતાના ૪૮મા અહેવાલમાં કહ્યું છે કે ડેટા પ્રોટેક્શન કાયદાના અમલમાં વિલંબથી લોકો માટે વિવિધ જાેખમો થઈ શકે છે. આ સાથે નાગરિકોના ગોપનીયતા અધિકારો સાથે પણ ચેડાં કરવા પડી શકે છે. કમિટીએ કાયદાનો તાત્કાલિક અમલ કરવા ભારપૂર્વક હિમાયત કરી છે.

દિલ્હી સરકારે વિદેશમાં ઉચ્ચ શિક્ષણ લઈ રહેલા એસસીવિદ્યાર્થીઓ માટે નાણાકીય સહાય ૫ લાખ રૂપિયાથી વધારીને ૨૦ લાખ રૂપિયા કરવી જાેઈએ અને સહાયની અવધિ ઓછામાં ઓછી પાંચ વર્ષ સુધી વધારવી જાેઈએ. આ સૂચનો ગઈકાલે લોકસભામાં રજૂ કરાયેલા અહેવાલમાં અનુસૂચિત જાતિ અને અનુસૂચિત જનજાતિના કલ્યાણ પરની સંસદીય સમિતિ દ્વારા આપવામાં આવ્યા હતા.

હાલમાં દિલ્હી સરકાર વર્ષ ૨૦૧૯-૨૦માં શરૂ કરાયેલ વિદેશમાં ઉચ્ચ અભ્યાસ કરતા એસસીવિદ્યાર્થીઓ માટે નાણાકીય સહાય યોજના હેઠળ બે વર્ષના સમયગાળા માટે વિદ્યાર્થી દીઠ ૫ લાખ રૂપિયાની નાણાકીય સહાય પૂરી પાડે છે.