ઈમ્પોર્ટ પરની નિર્ભરતા ઘટાડી ઘરઆંગણે પામ ઓઇલના ઉત્પાદન માટે ભારત સરકારે કમર કસી

નવી દિલ્હી, ખાદ્ય તેલો, ખાસ કરીને પામ ઓઇલ પર આયાતની નિર્ભરતા ઘટાડવા માટે ભારત સરકારે કમર કસી છે. જુલાઈ, 2024માં ભારત સરકારે પામ ઓઇલના મોટાપાયે વાવેતર માટેનું અભિયાન છેડ્યું હતું. આયાત પરની નિર્ભરતા ઘટાડવા ઉપરાંત દેશના ખેડૂતોની આવક વધારવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે નેશનલ મિશન ઓફ એડિબલ ઓઇલ્સ –  ઓઇલ પામ (એનએમઈઓ-ઓપી)ની રચના કરવામાં આવી છે અને તેને સંલગ્ન રહીને વર્ષ 2030-31 સુધીમાં સ્થાનિક સ્તરે પામ ઓઇલનું ઉત્પાદન વધારીને 25.45 મિલિયન ટન કરવાનો લક્ષ્યાંક નક્કી કરવામાં આવ્યો છે જે દેશની અંદાજિત 72 ટકા સ્થાનિક જરૂરિયાતોને પૂરી કરશે. “Indian government on a mission to become self-sufficient in palm oil production”.

આ મિશન હેઠળ વર્ષ 2024-25થી વર્ષ 2030-31ના સાત વર્ષના સમયગાળા માટે કામગીરી કરવામાં આવશે જેના માટે રૂ. 10,103 કરોડના નાણાંકીય ખર્ચની યોજના છે. નવા મંજૂર થયેલા એનએમઈઓ-ઓઇલ સીડ્સ મુખ્ય તેલીબિયાં પાકો જેમ કે રેપસીડ-મસ્ટર્ડ, મગફળી, સોયાબીન, સૂર્યમુખી અને તલનું ઉત્પાદન વધારવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે. મિશનનો ઉદ્દેશ્ય મુખ્ય તેલીબિયાંનું ઉત્પાદન વર્ષ 2022-23માં 39 મિલિયન ટન હતું તેને વધારીને 2030-31માં 69.7 મિલિયન ટન કરવાનો છે.

વધુ ઉપજ આપતી ઊંચા ઓઇલ કન્ટેન્ટ ધરાવતા બીજની જાતોને અપનાવીને, પડતર વિસ્તારોમાં ચોખાના વાવેતરને વિસ્તારીને અને આંતરખેડને પ્રોત્સાહન આપીને આ પ્રાપ્ત થશે.

આ ઉપરાંત, 347 અનોખા જિલ્લાઓમાં 600થી વધુ વેલ્યુ ચેઇન ક્લસ્ટર્સ વિકસાવવામાં આવશે, જે વાર્ષિક 10 લાખ હેક્ટરથી વધુ જમીનને આવરી લેશે. આ ક્લસ્ટર્સનું સંચાલન વેલ્યુ ચેઇન પાર્ટનર્સ જેમ કે એફપીઓ, સહકારી સંસ્થાઓ અને જાહેર અથવા ખાનગી સંસ્થાઓ દ્વારા કરવામાં આવશે. આ ક્લસ્ટર્સમાંના ખેડૂતોને ઉચ્ચ-ગુણવત્તાવાળા બિયારણ, સારી કૃષિ પદ્ધતિઓ અંગે તાલીમ અને હવામાન તથા પેસ્ટ મેનેજમેન્ટ પર એડવાઇઝરી સર્વિસીઝની એક્સેસ મળશે.

ભારત વૈશ્વિક સ્તરે પામ તેલનો સૌથી મોટો આયાતકાર છે. 2022-23માં તેના વપરાશમાં 24 ટકાનો વધારો થયો હતો. ભારતીયો વાર્ષિક 240 લાખ ટન ખાદ્ય તેલનો વપરાશ કરે છે, જેમાં 130-150 લાખ ટન આયાત કરવામાં આવે છે અને આ આયાતમાં પામ તેલનો હિસ્સો લગભગ 55-60 ટકા જેટલો છે.  ઉદ્યોગ નિષ્ણાંતોના મતે ભારતની પામ ઓઇલની આયાત વર્ષ 2024-25માં 9-10 મિલિયન મેટ્રિક ટન રહી શકે છે.

સરકારી પહેલ અને વિવિધ રાજ્યોના ખેડૂતોમાં પામ ઓઇલની ખેતી તરફના આકર્ષણના પગલે ભારતનું પામ ઓઇલ ઉત્પાદન ઉત્તરોત્તર વધે તેવી સંભાવના છે. આંધ્રપ્રદેશ, તેલંગાણા, તમિલનાડુ, ઓડિશા અને કર્ણાટક સહિતના દક્ષિણ ભારતના કેટલાક રાજ્યોમાં ઓઇલ પામની ખેતી પહેલેથી જ ચાલી રહી છે અને હવે કેન્દ્ર સરકાર આસામ સહિત દેશના ઉત્તરપૂર્વીય પ્રદેશમાં ઉત્પાદન વિસ્તારવા પર ધ્યાન આપી રહી છે.

પામ તેલ અન્ય તેલના બીજ કરતાં 5-10 ટકા વધુ તેલ ઉત્પાદન આપે છે અને તે ભારતને સ્થાનિક વપરાશમાં આત્મનિર્ભરતા હાંસલ કરવામાં મદદ કરી શકે છે કારણ કે વપરાશ નોંધપાત્ર રીતે વધી રહ્યો છે. ઓઇલ પામની ખેતી દેશમાં ખાદ્ય તેલ ઉપલબ્ધ કરાવવા માટે ખૂબ મહત્વની છે કારણ કે તે સૌથી વધુ તેલ ઉપજ આપતો બારમાસી પાક છે.

યોગ્ય વાવણી, સિંચાઈ અને મેનેજમેન્ટ કરવામાં આવે તો 8-9 વર્ષના ગાળામાં પ્રતિ હેક્ટર 20-25 ટન તાજા ફળોના ગુચ્છ (એફએફબી)નું ઉત્પાદન મળી શકે છે. આના બદલામાં તે બદલામાં 4-5 ટન પામ ઓઇલ અને 0.4-0.5 ટન પામ કર્નેલોઈલ (પીકેઓ) આપવા સક્ષમ છે. તુલનાત્મક દ્રષ્ટિએ, પામ તેલની ઉપજ પરંપરાગત તેલીબિયાંમાંથી મેળવતા ખાદ્ય તેલની ઉપજ કરતાં 5 ગણી છે. આ બારમાસી પાકનું આર્થિક આયુષ્ય 30 વર્ષ છે.