વ્યક્તિએ ચલાવ્યો વિજ્ઞાનનું જાદૂ, માનવ મળમાંથી બનાવ્યું કેરોસીન

નવી દિલ્હી, કહેવાય છે કે વિજ્ઞાનનું નામ પ્રયોગ છે. દરેક વખતે પ્રયોગમાંથી કંઈક નવું બહાર આવે છે. પરંતુ એક નવી ઉડ્ડયન કંપનીએ વિમાનો માટે ઇંધણ તૈયાર કર્યું છે, જે સંપૂર્ણપણે માનવ જહાજમાંથી બનાવવામાં આવ્યું છે. આ વાંચીને તમને પણ નવાઈ લાગશે પણ આ સત્ય છે. દક્ષિણ પશ્ચિમ ઈંગ્લેન્ડના ગ્લોસેસ્ટરશાયરમાં માનવ મળમૂત્રને કેરોસીનમાં રૂપાંતરિત કરવામાં આવ્યું છે.

ફાયરફ્લાઈ ગ્રીન ફ્યુઅલના સીઇઓ જેમ્સ હેગેટે જણાવ્યું હતું કે, અમે ખરેખર ઓછા ખર્ચે ફીડસ્ટૉક શોધતા હતા જે મોટી માત્રામાં ઉપલબ્ધ હોય. માનવ મળમૂત્રનું પુષ્કળ પ્રમાણ છે. આંતરરાષ્ટ્રીય ઉડ્ડયન નિયમનકારોએ સ્વતંત્ર પરીક્ષણમાં શોધી કાઢ્યું કે તે સ્ટાન્ડર્ડ જેટ ફ્યૂલથી ખૂબ જ મળતું આવે છે. ફાયરફ્લાઈ ટીમના કાર્નફીલ્ડ યુનિવર્સિટીની સાથે મળીને ફ્યૂલની લાઈફ સાઈકલ પર કાર્બન પ્રભાવની તપાસ કરી.

તેનાથી એ પરિણામ આવ્યું કે ઈંધણમાં સ્ટાન્ડર્ડ જેટ ફ્યૂલની તુલના ૯૦% ઓછું કાર્બન ફૂટપ્રિન્ટ્‌સ છે. છેલ્લા ૨૦ વર્ષથી ગ્લુસેસ્ટરશાયરમાં લૉ-કાર્બન ઇંધણનું ઉત્પાદન કરતા હેગેટે જણાવ્યું હતું કે, નવું બળતણ રાસાયણિક રીતે ફોસિલ બેસ્ડ કેરોસીન જેવું જ છે. તેમાં કોઈ ફૉસિલ કાર્બન નથી. આ ફૉસિલ ફ્રી ફ્યૂલ છે. હેગેટે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, ઉત્પાદનમાં ઊર્જાનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે તે સાચું છે.

પરંતુ જ્યારે આપણે ઇંધણના જીવન ચક્રને જાેઈએ છીએ, ત્યારે ૯૦ ટકા બચત તમને ખુશ કરી દે છે. આપણે ઉર્જાનો ઉપયોગ કરવો પડે છે પરંતુ તે ફૉસિલ ફ્યૂલની તુલનામાં તે ખૂબ જ ઓછું છે.’ આખી દુનિયામાં વિમાનોના કારણે ૨ ટકા કાર્બન એમિશન હોય છે, જેનાથી પર્યાવરણ પર અસર પડે છે. ભલે જ નાનું લાગે પરંતુ, ખૂબ જ ઝડપથી વધી રહ્યું છે.

સૌથી મોટો પડકાર એવિએશન સેક્ટરમાં કાર્બન ઘટાડવાનો છે. તેને ધ્યાનમાં રાખીને, ઇલેક્ટ્રિક એરક્રાફ્ટ વિકસાવવામાં આવી રહ્યા છે. ઈંગ્લેન્ડના કોટ્‌સવોલ્ડ્‌સમાં એક કંપનીએ ૨૦૨૬ સુધીમાં એક ડઝન મુસાફરો માટે હાઈડ્રોજન-ઈલેક્ટ્રિક પ્લેન ઉડાડવાનું વચન આપ્યું છે. પરંતુ હજુ ઘણો સમય લાગી શકે છે. તેથી કેરોસીન બનાવવા માટે નવી રીતો જાેર પકડી રહ્યું છે.

ગ્લૉસ્ટરશાયરના એક નાના ખેતરમાં, હેગેટે ૨૦ વર્ષ પહેલાં કાર અને ટ્રક માટે રેપસીડ ઓઈલને ‘બાયો-ડીઝલ’માં રૂપાંતરિત કરવાનું શરૂ કર્યું. તેમની કંપની ગ્રીન ફ્યુઅલ, હવે એવા ઉપકરણો વેચે છે જે રસોઈના તેલને બાયોડીઝલમાં રૂપાંતરિત કરે છે, અને સમગ્ર વિશ્વમાં ગ્રાહકો ધરાવે છે. આ પછી તેણે ગ્રીન જેટ ફ્યુઅલ બનાવવાની રીતો શોધવાનું શરૂ કર્યું.

તેઓએ વેસ્ટ ઑયલ, ખરાબ ખાવાનાની સાથે કૃષિ અવશેષ પર પણ હાથ અજમાવ્યો. બાદમાં તેણે માનવ મળ પર પ્રયોગ કર્યો. તેમણે લંડનની ઈમ્પીરીયલ કોલેજના રસાયણશાસ્ત્રી ડૉ. સર્ગિયો લીમા સાથે હાથ મિલાવ્યા.

તેઓએ સાથે મળીને એક પ્રક્રિયા તૈયાર કરી જેના દ્વારા માનવ મળમૂત્રને જેટ ફ્યુઅલમાં રૂપાંતરિત કરી શકાય. કાળા રંગનું આ ઈંધણ કેમિકલ રીતે ક્રૂડ ઓઇલ જેવું જ કામ કરે છે.SS1SS