જમ્મુ-કાશ્મીરમાંથી ટૂંકમાં જ હટાવવામાં આવશે AFSPA: શું છે જાણો છો આ કાયદો?
નવી દિલ્હી, મોદી સરકાર જમ્મુ-કાશ્મીરમાંથી આર્મ્ડ ફોર્સ સ્પેશિયલ પાવર એક્ટ એટલે કે AFSPA હટાવવાની યોજના બનાવી રહી છે. કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહે આ માહિતી આપી છે. એક મીડિયા ગ્રુપને આપેલા એક ઈન્ટરવ્યુમાં શાહે કહ્યું કે જમ્મુ-કાશ્મીરમાંથી સેના પાછી ખેંચી લેવામાં આવશે અને અહીંની કાયદો અને વ્યવસ્થા જમ્મુ-કાશ્મીર પોલીસને સોંપવામાં આવશે.
કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રીએ કહ્યું કે કેન્દ્ર સરકાર જમ્મુ અને કાશ્મીરમાંથી આપણા સૈનિકોને પાછી ખેંચી લેવા અને કાયદો અને વ્યવસ્થા જમ્મુ અને કાશ્મીર પોલીસ પર છોડી દેવાનું વિચારી રહી છે. તેમણે કહ્યું કે પહેલા જમ્મુ અને કાશ્મીર પોલીસ પર ભરોસો ન હતો પરંતુ આજે તેઓ કેન્દ્રીય દળ સાથે મળીને ચાલી રહ્યા છે. આતંકવાદ વિરોધી કામગીરીમાં અગ્રણી કામગીરી કરી રહ્યા છે.
જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં વિધાનસભા ચૂંટણીને લઈને શાહે કહ્યું કે કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશમાં સપ્ટેમ્બર પહેલા વિધાનસભાની ચૂંટણી યોજવામાં આવશે. જમ્મુ-કાશ્મીરમાં લોકશાહીની સ્થાપના એ વડાપ્રધાન મોદીનું વચન છે અને તે પૂર્ણ થશે. તેમણે કહ્યું કે આ લોકશાહી હશે અને માત્ર ત્રણ પરિવારો સુધી મર્યાદિત નહીં રહે. તમને જણાવી દઈએ કે સુપ્રીમ કોર્ટે સપ્ટેમ્બર પહેલા ચૂંટણી કરાવવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે.
આ સાથે જ શાહે વિપક્ષી નેતાઓ ફારુક અબ્દુલ્લા અને મહેબૂબા મુફ્તી પર આકરા પ્રહારો કર્યા હતા. તેમણે કહ્યું કે તેમને આતંકવાદ પર બોલવાનો કોઈ અધિકાર નથી. જ્યારે આતંકવાદ ચરમસીમાએ હતો ત્યારે અબ્દુલ્લા ઈંગ્લેન્ડ ગયા હતા, તેથી આ બંનેને આ મુદ્દે બોલવાનો કોઈ અધિકાર નથી. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે તેમના સમયમાં જેટલા નકલી એન્કાઉન્ટર થયા હતા તેટલા અન્ય કોઈ શાસનમાં થયા નથી. છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં એક પણ નકલી એન્કાઉન્ટર થયું નથી. તેના બદલે, નકલી એન્કાઉન્ટરમાં સામેલ લોકો સામે એફઆઈઆર નોંધવામાં આવી છે.
શાહે જમ્મુ-કાશ્મીરના યુવાનોને પાકિસ્તાનના ષડયંત્રોથી દૂર રહેવાનું આહ્વાન કર્યું હતું. તેમણે કહ્યું કે અમે કાશ્મીરના યુવાનો સાથે વાતચીત કરીશું, એવા સંગઠનો સાથે નહીં કે જેમના મૂળ પાકિસ્તાનમાં છે. તેઓ ૪૦ હજાર યુવાનોના મોત માટે જવાબદાર છે. શાહે કહ્યું કે કાશ્મીરને જો કોઈ બચાવી શકે છે તો તે વડાપ્રધાન મોદી છે.
AFSPA શું છે? (The Armed Forces Special Power Act )
1942 માં ભારત છોડો ચળવળના પ્રતિભાવમાં આ કાયદો તેના મૂળ સ્વરૂપમાં બ્રિટિશરો દ્વારા બહાર પાડવામાં આવ્યો હતો. સ્વતંત્રતા પછી, વડા પ્રધાન જવાહરલાલ નેહરુએ આ અધિનિયમને જાળવી રાખવાનું નક્કી કર્યું, જે પ્રથમ વટહુકમ તરીકે લાવવામાં આવ્યું હતું અને પછી 1958 માં કાયદા તરીકે સૂચિત કરવામાં આવ્યું હતું.
આર્મ્ડ ફોર્સીસ સ્પેશિયલ પાવર એક્ટ (AFSPA) સેના, રાજ્ય અને કેન્દ્રીય પોલીસ દળોને “વિક્ષેપિત” તરીકે જાહેર કરાયેલા વિસ્તારોમાં બળવાખોરો દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાતી “સંભવિત” કોઈપણ મિલકતને મારવા, ઘરોની શોધખોળ કરવા અને નાશ કરવા માટે વિશેષ સત્તા આપે છે. ગૃહ મંત્રાલય.
આતંકવાદના વર્ષો દરમિયાન પૂર્વોત્તર રાજ્યો, જમ્મુ અને કાશ્મીર અને પંજાબ પર AFSPA લાદવામાં આવ્યો છે.
પંજાબ પ્રથમ રાજ્ય હતું જ્યાંથી તેને રદ કરવામાં આવ્યું હતું, ત્યારબાદ ત્રિપુરા અને મેઘાલય આવે છે. તે નાગાલેન્ડ, મણિપુર, આસામ, J&K અને અરુણાચલ પ્રદેશના ભાગોમાં અમલમાં છે.
જ્યારે આતંકવાદ અથવા બળવાખોરીનો કેસ થાય અને ભારતની પ્રાદેશિક અખંડિતતા જોખમમાં હોય ત્યારે AFSPA લાગુ કરવામાં આવે છે.
સુરક્ષા દળો “વોરંટ વિના એવી વ્યક્તિની ધરપકડ કરી શકે છે”, જેણે “વાજબી શંકા”ના આધારે પણ “કોગ્નિઝેબલ ગુનો” કર્યો હોય અથવા “કરવા અંગે” હોય.
તે સુરક્ષા દળોને અશાંત વિસ્તારોમાં તેમની ક્રિયાઓ માટે કાનૂની પ્રતિરક્ષા પણ પ્રદાન કરે છે.
