ડૉ. હોમી ભાભા સાથે મળીને ભારતનું પ્રથમ રોકેટ લોન્ચિંગ સ્ટેશન શરૂ કરનાર ડૉ. વિક્રમ સારાભાઈ
ભારતના અંતરિક્ષ કાર્યક્રમના પિતૃ – ડૉ. વિક્રમ સારાભાઈની 106મી જયંતિ નિમિત્તે ISRO તરફથી શ્રદ્ધાંજલિ
નવી દિલ્હી, ભારત આજે વિશ્વના અગ્રણી અંતરિક્ષશક્તિ ધરાવતા દેશોમાં સામેલ છે, પરંતુ તેનું શ્રેય જે દ્રષ્ટિવંત વૈજ્ઞાનિકને જાય છે, તે છે ડૉ. વિક્રમ અરવિંદ સારાભાઈ. ભારતીય અંતરિક્ષ કાર્યક્રમના પિતૃ તરીકે ઓળખાતા ડૉ. સારાભાઈની આજે 106મી જન્મજયંતિ નિમિત્તે ભારતીય અવકાશ સંશોધન સંસ્થા (ISRO)એ તેમને ભાવભીની શ્રદ્ધાંજલિ અર્પી.
1919માં અમદાવાદમાં જન્મેલા ડૉ. સારાભાઈએ 1947માં કેમ્બ્રિજથી વતનમાં પરત ફરી સ્વતંત્ર ભારત માટે સંશોધનના નવા દરવાજા ખોલ્યા. માત્ર 28 વર્ષની ઉંમરે, તેમણે પોતાના પરિવાર અને મિત્રો સંચાલિત દાનધર્મી ટ્રસ્ટને મનાવી અમદાવાદમાં **ફિઝિકલ રિસર્ચ લેબોરેટરી (PRL)**ની સ્થાપના 11 નવેમ્બર, 1947ના રોજ કરી.
તેમણે રશિયાના સ્પુટનિક ઉપગ્રહના પ્રક્ષેપણ બાદ ભારત જેવા વિકાસશીલ દેશ માટે અંતરિક્ષ કાર્યક્રમ કેટલો અગત્યનો છે તે ભારત સરકારને સમજાવ્યું. તેઓ પરમાણુ ઊર્જા આયોગના અધ્યક્ષ રહ્યા અને ડૉ. હોમી ભાભા સાથે મળીને ભારતનું પ્રથમ રોકેટ લોન્ચિંગ સ્ટેશન શરૂ કર્યું. તેમની પહેલથી આર્યભટ ઉપગ્રહ 1975માં રશિયા પરથી સફળતાપૂર્વક અવકાશમાં મુકાયો.
Remembering the 106th birth anniversary of Dr. Vikram Sarabhai — the visionary who built institutions in space, atomic energy, management, textiles & arts.
A true nation builder whos contributions continues to inspire us.
Though I never met him, his legacy shaped our journey at… pic.twitter.com/QaBmcAP63F— Dr. S Somanath (@SomanathSpeak) August 12, 2025
ISROએ સોશિયલ મીડિયા ‘X’ પર લખ્યું કે – “દ્રષ્ટાવાન અંતરિક્ષ વૈજ્ઞાનિક ડૉ. વિક્રમ એ. સારાભાઈની જન્મજયંતિ પર અમે તેમને યાદ કરીએ છીએ. અંતરિક્ષ કાર્યક્રમમાં તેમનું યોગદાન અમરને સમાન છે અને તેમનું સ્વપ્ન અમારી પ્રેરણા છે.”
પૂર્વ ISRO અધ્યક્ષ ડૉ. એસ. સોમનાથે પણ સોશ્યલ મીડિયા પર યાદ કરતા લખ્યું કે, “હું તેમને ક્યારેય મળ્યો નથી, પરંતુ 80ના દાયકાથી વિકર્મ સારાભાઈ સ્પેસ સેન્ટરની અમારી સફર તેમના વારસાથી જ આકાર પામી.”
ડૉ. સારાભાઈ માત્ર અંતરિક્ષ ક્ષેત્રમાં જ નહીં, પરંતુ પરમાણુ ઊર્જા, મેનેજમેન્ટ, ટેક્સટાઇલ તેમજ કલા ક્ષેત્રે સંસ્થાપના કરનારા સચ્ચા ‘રાષ્ટ્ર નિર્માતા’ હતા, જેમનું વિઝન આજેય ભારતને માર્ગદર્શન આપે છે.
