સરદાર સરોવરમાં વધેલી પાણીની આવકને કારણે RBPH અને CHPSના પાવરહાઉસ ફરીથી ચાલુ કરાયા
સરદાર સરોવર ડેમની જળ સપાટી ૧૩૧.૦૨ મીટરે પહોંચી
વડોદરા, ઉપરવાસમાં થયેલા ભારે વરસાદને કારણે સરદાર સરોવર નર્મદા ડેમની જળ સપાટીમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. ડેમમાં નવા નીરની આવક થતાં, તેની સપાટી ફરી એકવાર ૧૩૧.૦૨ મીટરે પહોંચી ગઈ છે. છેલ્લા ૨૪ કલાકમાં ડેમની સપાટીમાં ૧.૨૭ મીટરનો વધારો નોંધાયો છે.
ઉપરવાસમાં ભારે વરસાદ થવાથી નર્મદા ડેમમાં હાલ ૧,૨૩,૬૮૬ ક્યુસેક પાણીની આવક થઈ રહી છે. આ પાણીની આવકના કારણે ડેમની જળ સપાટી ઝડપથી વધી રહી છે. ઉલ્લેખનીય છે કે, ડેમની મહત્તમ સપાટી ૧૩૮.૬૮ મીટર છે.
વધેલી પાણીની આવકને કારણે આરબીપીએચ અને સીએચપીએસના પાવરહાઉસ ફરીથી ચાલુ કરવામાં આવ્યા છે. આ પાવરહાઉસ મારફતે વીજ ઉત્પાદન થઈ રહ્યું છે. હાલમાં, નર્મદા નદીમાં કુલ ૫૫,૯૬૯ ક્યુસેક પાણીની જાવક થઈ રહી છે.
સરદાર સરોવર ડેમ: RBPH અને CHPH પાવરહાઉસ
1. રિવર બેડ પાવર હાઉસ (RBPH):
-
RBPH એ સરદાર સરોવર ડેમનું મુખ્ય Underground પાવરહાઉસ છે, જે નર્મદા નદીની જમણી કાંઠે, ડેમથી લગભગ 165 મીટર ડાઉનસ્ટ્રીમ પર આવેલું છે.
-
આ પાવરહાઉસમાં કુલ 1,200 મેગાવોટ (MW) ક્ષમતા છે અને તેમાં 6 × 200 MW ની ફ્લેંસીસ પંપ-ટર્બાઇન્સ છે, જે પમ્પ્ડ સ્ટોરેજ ટેકનોલોજીના આધારે બન્ને – વિજળી ઉત્પન્ન અને પાણી પંપિંગ બે કાર્ય કરે છે.
-
RBPH 2005થી કાર્યરત છે અને મોટાભાગના સમયમાં ઉંચા પાણીના સ્તરે (133 મીટરથી વધુ) સંપૂર્ણ ક્ષમતા સાથે વીજ ઉત્પાદન કરે છે.
-
આ પાવરહાઉસમાંથી 2022માં સાતત્યપૂર્ણ સરેરાશ વરસાદ દરમ્યાન 2,142 મિલિયન યુનિટ (MU) ઉર્જા ઉત્પાદન થયું હતું, જે RBPH ની મહત્તમ કામગીરી દર્શાવે છે.
2. કેનાલ હેડ પાવર હાઉસ (CHPH):
-
CHPH એ સપાટી ઉપર (Surface) પાવરહાઉસ છે, જે ડેમના જમણા કાંઠે સેડલ ડેમ પર બનેલું છે.
-
તેની સ્થાપિત ક્ષમતા 250 MW (5 × 50 MW) છે.
-
CHPH 2004 થી કાર્યરત છે તેમજ માર્ગદર્શક તળાવ આધારિત પ્રોજેક્ટ તરીકે કાર્ય કરે છે.
-
2022માં CHPH દ્વાર પણ નોંધપાત્ર વીજ ઉત્પાદન થયેલ છે, અને RBPH સાથે મળીને કુલ 1,450 MW ક્ષમતા ધરાવે છે.
-
આમાંથી ઉત્તરાધિક સ્વરૂપે વીજળી મધ્યપ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર અને ગુજરાત રાજ્યોમાં વહેંચાય છે, જેમાં મધ્યપ્રદેશને 57%, મહારાષ્ટ્રને 27% અને ગુજરાતને 16% વહેંચણી છે.
