“ભુપેન હજારીકા ભારતના અદ્વિતીય સ્વરોમાંના એક” – PM મોદીની જન્મજયંતીએ શ્રદ્ધાંજલિ
ભુપેન હજારીકાની જન્મજયંતીએ PM મોદીના શ્રદ્ધાંજલિ શબ્દો : “ભારતના અદ્વિતીય સ્વરોમાંના એક”
- જન્મશતાબ્દી વર્ષની શરૂઆત સાથે PM મોદીએ યાદ કર્યા ભુપેન દા, કહ્યું – ‘તેમનું સંગીત સરહદો પાર ગયું’
-
“જનમાનસની ધડકન, કરુણાના સ્વર” – પ્રધાનમંત્રીએ ભુપેન હજારીકાના યોગદાનને કરી નમન
નવી દિલ્હી, પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ સોમવારે પ્રખ્યાત આસામી કલાકાર ભુપેન હજારીકાને તેમની જન્મજયંતિ નિમિત્તે ભાવભીની શ્રદ્ધાંજલિ અર્પી હતી. તેમણે હજારીકાને “ભારતના અદ્વિતીય સ્વરોમાંના એક” ગણાવ્યા અને સંગીત, સંસ્કૃતિ તેમજ લોકજીવનમાં તેમના અદ્વિતીય યોગદાનને યાદ કર્યું.
હજારીકાનો જન્મ 8 સપ્ટેમ્બર, 1926ના રોજ આસામના સાદિયા ગામે થયો હતો. સુધાકંઠો તરીકે પ્રસિદ્ધ થયેલા હજારીકાએ આસામી ભાષામાં અનેક અમર રચનાઓ સર્જી, જેને બાદમાં બંગાળી અને હિન્દી સહિત અનેક ભાષાઓમાં અનુવાદિત કરવામાં આવી. તેમનું સંગીત આસામ, પશ્ચિમ બંગાળથી લઈ બાંગ્લાદેશ સુધી લોકપ્રિય રહ્યું.
પ્રધાનમંત્રીએ બ્લોગ મારફતે લખ્યું કે, “8 સપ્ટેમ્બરનો દિવસ ભારતીય સંસ્કૃતિ અને સંગીતને પ્રેમ કરનારા સૌ માટે અત્યંત વિશેષ છે, ખાસ કરીને આસામના ભાઈ-બહેનો માટે. આજે ડૉ. ભુપેન હજારીકાની જન્મજયંતિ છે, જેમણે સંગીત અને કલાના માધ્યમથી રાષ્ટ્રને અદભૂત સમૃદ્ધિ આપી.”
મોદીએ જણાવ્યું કે આ વર્ષે હજારીકાના જન્મશતાબ્દી વર્ષનો પ્રારંભ થાય છે, જે તેમના કલા અને જનજાગૃતિના અદ્વિતીય યોગદાનને ફરી યાદ કરવાનો અવસર છે. તેમણે ભુપેન દાને “જનમાનસની ધડકન” ગણાવ્યા અને ઉમેર્યું કે પેઢીઓએ તેમની કૃતિઓમાંથી કરુણા, સામાજિક ન્યાય, એકતા અને ધરતી સાથેના અખૂટ જોડાણના સંદેશા મેળવ્યા છે.
હજારીકાની કારકિર્દી માત્ર સંગીત સુધી સીમિત નહોતી. તેઓ આસામ વિધાનસભાના સ્વતંત્ર વિધાનસભ્ય તરીકે 1967માં ચૂંટાયા હતા. તેમ છતાં તેઓ વ્યવસાયિક રાજકારણી નહોતા, પરંતુ જનસેવામાં તેમનો આત્મિય અભિગમ પ્રગટ થયો.
મોદીએ હજારીકાના શૈક્ષણિક પ્રવાસની પણ યાદ અપાવી – કોટન કોલેજથી લઈને બેનારસ હિંદુ યુનિવર્સિટી અને ત્યારબાદ અમેરિકા સુધી. ત્યાં તેમણે વિશ્વપ્રસિદ્ધ ગાયક પૉલ રોબસન સાથે મુલાકાત કરી હતી, જેણે પ્રેરિત કરી તેમનું પ્રસિદ્ધ ગીત “બિસ્તિર્ણો પારે” સર્જાયું. અમેરિકામાં તેમણે ભારતીય લોકસંગીતના પ્રદર્શન બદલ એલિનર રૂઝવેલ્ટના હસ્તે ગોલ્ડ મેડલ પ્રાપ્ત કર્યો હતો.
ભુપેન હજારીકાએ સંગીતમાં લોકજીવનના સંઘર્ષોને સ્થાન આપ્યું – નાવિકો, ચા-બાગાનના મજૂરો, ખેડૂત, સ્ત્રીઓ અને સામાન્ય નાગરિકોના સ્વપ્નોને તેમણે સ્વર આપ્યો. તેમણે રેડિયો, થિયેટર, ફિલ્મ, શૈક્ષણિક ડોક્યુમેન્ટરીઝ જેવા તમામ માધ્યમો દ્વારા જનજાગૃતિ સર્જી.
પ્રધાનમંત્રીએ યાદ અપાવ્યું કે હજારીકાને જીવનકાળમાં પદ્મશ્રી, પદ્મભૂષણ, પદ્મવિભૂષણ, દાદાસાહેબ ફાળકે એવોર્ડ સહિત અનેક પુરસ્કારો મળ્યા. 2019માં NDA સરકારના કાર્યકાળ દરમિયાન તેમને ભારત રત્નથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા, જે હજારો આસામી અને ઉત્તરપૂર્વના લોકો માટે ગૌરવની ક્ષણ હતી.
મોદીએ ઉમેર્યું કે, “હજારીકાનું સંગીત ભાષા અને પ્રદેશની સરહદો પાર કરી ગયું. તેણે આસામને સમગ્ર ભારત સમક્ષ દૃશ્યમાન અને શ્રવણયોગ્ય બનાવ્યું. તેમણે આધુનિક આસામની સાંસ્કૃતિક ઓળખને આકાર આપ્યો.”
2011માં તેમના અવસાન સમયે સમગ્ર આસામમાં અવિરત શ્રદ્ધાંજલિ પ્રવાહ જોવા મળ્યો હતો. લાખો લોકો તેમની અંતિમયાત્રામાં જોડાયા હતા. અંતે તેમને બ્રહ્મપુત્ર નદીકાંઠે જલુકબારી ટેકરી પર અંતિમ વિદાય આપવામાં આવી – જે નદી તેમની સંગીતપ્રેરણા અને જીવનનું પ્રતિક રહી હતી.
હજારીકાની વારસાને આગળ વધારવા માટે આસામ સરકારે સ્થાપિત ભુપેન હજારીકા સાંસ્કૃતિક ટ્રસ્ટને પણ PM મોદીએ અભિનંદન આપ્યું.
પ્રધાનમંત્રીએ અંતે લખ્યું કે, “ભારત ભુપેન હજારીકાના સ્વરૂપે ધન્ય છે. તેમના સંગીતે આપણને કરુણાશીલતા, એકતા અને સર્જનાત્મકતાની પ્રેરણા આપી છે. આજના શતાબ્દી વર્ષ પ્રારંભે આપણે પ્રતિબદ્ધ થઈએ કે તેમની કલાની વારસાને વધુ વ્યાપક રીતે પેઢી સુધી પહોંચાડીએ.”
મોદીએ ઉમેર્યું કે ભારતના મહત્વપૂર્ણ આધુનિક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્રોજેક્ટ – ઢોલા-સાદિયા પુલ –ને ભુપેન હજારીકાનું નામ આપવું એ યોગ્ય શ્રદ્ધાંજલિ છે. “જેમ તેમના ગીતો હૃદયોને જોડતા હતા, તેમ આ પુલ ભૂમિ અને લોકોને જોડે છે,” એમ પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું.
