અમદાવાદના પોળોમાં નવરાત્રીની અનોખી ઓળખ: શેરી ગરબાનો ધમધમાટ
(તસવીરોઃ જયેશ મોદી) અમદાવાદ: નવરાત્રીનો પર્વ આવતા જ આખા ગુજરાતમાં ગરબાનો ઉત્સાહ ચરમસીમાએ પહોંચે છે, પરંતુ અમદાવાદના જૂના શહેરની પોળોમાં યોજાતા શેરી ગરબાનો માહોલ કંઈક અલગ જ હોય છે. બકરી પોળ (કાલુપુર), ઘીકાંટા, ખાડિયા, રાયપુર, જમાલપુર અને આસપાસના વિસ્તારોમાં નવરાત્રીની નવ રાત અનોખા રંગો અને પારંપરિક વારસો લઈને આવે છે, જ્યાં મોડી રાત સુધી ગરબાની રમઝટ જામે છે.
પારંપરિક ગરબાનો જીવંત વારસો
આધુનિક ડીજે અને કોન્સર્ટ ગરબાથી વિપરીત, પોળોના શેરી ગરબામાં જૂની પરંપરા જીવંત જોવા મળે છે. અહીં લાઉડ સ્પીકર્સને બદલે ઢોલ અને શરણાઈના તાલ પર ગરબા થાય છે. દરેક પોળના ચોકમાં મા શક્તિની નાની મૂર્તિ અથવા દીવડો મૂકીને ગરબાની શરૂઆત કરવામાં આવે છે. મહિલાઓ, પુરુષો અને બાળકો સાથે મળીને, માટીના ગરબાની ફરતે ગોળ કુંડાળું રચીને, પારંપરિક ગીતો પર ગરબા રમે છે. આ ગીતોમાં મોટાભાગે લોકગીતો, આરતી અને સ્તુતિઓનો સમાવેશ થાય છે.
શેરી ગરબા માત્ર એક સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમ નથી, પરંતુ તે એક સામાજિક સંગમ પણ છે. આ પોળોમાં રહેતા પરિવારો એકબીજા સાથે જોડાઈને આ તહેવારની ઉજવણી કરે છે. ગરબાના અંતે, બધા લોકો સાથે મળીને માતાજીની આરતી ઉતારે છે અને ત્યારબાદ પ્રસાદ વહેંચવામાં આવે છે. આ પ્રવૃત્તિઓથી પડોશીઓ વચ્ચે પ્રેમ અને સદ્ભાવના વધે છે. ઘણીવાર બહારગામ કે વિદેશમાં રહેતા લોકો પણ ખાસ આ માહોલનો અનુભવ કરવા માટે દિવાળી પહેલા નવરાત્રીમાં અમદાવાદ આવે છે.
નવરાત્રી દરમિયાન જૂના શહેરની ગલીઓમાં રાત્રિના ૧૦ વાગ્યા બાદ પણ રોનક જળવાઈ રહે છે. અહીં માત્ર ગરબા જ નહીં, પરંતુ ખાણી-પીણીના સ્ટોલ, બાળકો માટેની રમતો અને અન્ય પ્રવૃત્તિઓ પણ જોવા મળે છે. સુરક્ષા વ્યવસ્થાને ધ્યાનમાં રાખીને, આ વિસ્તારોમાં પોલીસની ટીમ પણ સતત પેટ્રોલીંગ કરતી હોય છે.
અમદાવાદના ઘીકાંટા જેવા વિસ્તારોના શેરી ગરબાએ પોતાની આગવી ઓળખ ઊભી કરી છે. અહીં આધુનિકતા કરતાં પરંપરા, અને ભૌતિકતા કરતાં ભાવનાને વધુ મહત્વ આપવામાં આવે છે. આ જ કારણ છે કે ઘણા શહેરીજનો આ નવરાત્રીનો અનુભવ કરવા માટે જૂના શહેરની પોળોની મુલાકાત લે છે, જેથી તેઓ ગુજરાતની વાસ્તવિક સંસ્કૃતિનો અનુભવ કરી શકે. આ શેરી ગરબા માત્ર એક તહેવાર નથી, પરંતુ અમદાવાદના હૃદય અને આત્માનું જીવંત પ્રતિબિંબ છે.
