દિલ્હીમાં પ્રદૂષણ નાના બાળકો માટે જોખમકારકઃ ફેફસાંને ૪૦% સુધી નુકસાન પહોંચાડી રહ્યું છે

(એજન્સી)નવી દિલ્હી, દિલ્હીની શિયાળાની ઋતુમાં વધતા પ્રદૂષણ વચ્ચે, એક નવી વૈજ્ઞાનિક સ્ટડીએ લોકોની, ખાસ કરીને માતા-પિતાની ચિંતામાં વધારો કર્યો છે. આ અભ્યાસ મુજબ, દિલ્હીની હવામાં મુખ્યત્વે જોવા મળતા અત્યંત સૂક્ષ્મ કણ પીએમ ૨.૫ બાળકોના સ્વાસ્થ્ય માટે સૌથી મોટા દુશ્મન સાબિત થઈ રહ્યા છે.

બાળકો દ્વારા શ્વાસમાં લેવાયેલા પીએમ ૨.૫નો ૪૦% જેટલો હિસ્સો તેમના ફેફસાંના સૌથી ઊંડા ભાગ (ડીપ લંગ્સ) સુધી પહોંચી જાય છે, જ્યાં તે લાંબા સમય સુધી જમા રહીને ગંભીર નુકસાન પહોંચાડે છે. સેન્ટર ફોર રિસર્ચ ઓન એનર્જી એન્ડ ક્લીન એરના વિશ્લેષક ડૉ. મનોજ કુમારે તેમના એક પીઅર-રિવ્યૂ અભ્યાસનો હવાલો આપતા જણાવ્યું કે,

૮થી ૯ વર્ષના બાળકોમાં શ્વાસ દ્વારા લેવાયેલા પીએમ ૨.૫નો ૪૦% હિસ્સો ફેફસાંના સૌથી ઊંડા ક્ષેત્ર (પલ્મોનરી રિજન)માં જમા થાય છે. આટલું જ નહીં, નાના શિશુઓમાં પણ પીએમ ૨.૫નો ૩૦% હિસ્સો ફેફસાંના ઊંડાણમાં પહોંચે છે,

જ્યારે તેની સરખામણીમાં પીએમ ૧૦ (જાડા કણો)નો માત્ર ૧% હિસ્સો જ ત્યાં પહોંચી શકે છે. મોટાભાગના પીએમ ૧૦ કણો નાક અથવા ગળામાં જ ફસાઈ જાય છે.ડૉ. મનોજ કુમારના જણાવ્યા અનુસાર, બાળકોના ફેફસાં હજુ વિકાસશીલ અવસ્થામાં હોય છે, તેમની શ્વાસનળીઓ સાંકડી હોય છે અને તેઓ પુખ્ત વયના લોકો કરતાં વધુ ઝડપથી શ્વાસ લે છે.

આ કારણોસર, પીએમ ૨.૫ના કણો તેમના ફેફસાંમાં ઊંડે સુધી ઉતરીને લાંબા સમય સુધી જમા રહે છે, જેનાથી ભવિષ્યમાં સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત ગંભીર જોખમો વધી જાય છે.