સરહદો તો બદલાયા કરે, કોણ જાણે કાલે સિંધ ભારતમાં હોયઃ રાજનાથ સિંહ

નવી દિલ્હી, સંરક્ષણ મંત્રી રાજનાથ સિંહે પાકિસ્તાનનું નામ લીધા વિના એક મહત્વપૂર્ણ ચેતવણી આપી છે. તેમણે હાલના પાકિસ્તાનના સિંધ પ્રાંત અંગે એક મહત્વપૂર્ણ નિવેદન આપ્યું છે.

રાજનાથ સિંહે કહ્યું કે આજે ભારતની રાજકીય સીમાઓમાં સિંધનો સમાવેશ થતો નથી, પરંતુ સભ્યતા અને સાંસ્કૃતિક દ્રષ્ટિકોણથી સિંધને હંમેશા ભારતનો અભિન્ન ભાગ માનવામાં આવે છે.

રાજનાથ સિંહે વધુમાં કહ્યું કે જમીન સરહદ ક્્યારે બદલાશે તે કોઈ જાણતું નથી, અને ભવિષ્યમાં સિંધ ભારતમાં ફરી જોડાય તેવી શક્્યતાને સંપૂર્ણપણે નકારી શકાય નહીં.

રવિવારે દિલ્હીમાં આયોજિત સિંધી પરિષદને સંબોધતી વખતે સંરક્ષણ મંત્રીએ આ નિવેદન આપ્યું. લાલકૃષ્ણ અડવાણીનો ઉલ્લેખ કરતા કહ્યું કે અડવાણીએ તેમના એક પુસ્તકમાં લખ્યું છે કે સિંધી હિન્દુઓ, ખાસ કરીને તેમની પેઢીના લોકો, હજુ પણ સિંધને ભારતથી અલગ માનતા નથી.

નોંધનીય છે કે ૧૯૪૭ના ભારત-પાકિસ્તાનના ભાગલા પછી, સિંધ પ્રાંત પાકિસ્તાનનો ભાગ બન્યો. તે હાલમાં પાકિસ્તાનનો ત્રીજો સૌથી મોટો પ્રાંત છે, જેની રાજધાની કરાચી છે. આ પ્રદેશમાં બોલાતી મુખ્ય ભાષાઓ ઉર્દૂ, સિંધી અને અંગ્રેજી છે.

રાજનાથ સિંહે વધુમાં કહ્યું કે, માત્ર સિંધમાં જ નહીં, પરંતુ સમગ્ર ભારતમાં, હિન્દુઓ સિંધુ નદીને પવિત્ર માને છે. અડવાણીજીના વાક્્યમાં જણાવાયું છે કે સિંધના ઘણા મુસ્લિમો પણ માનતા હતા કે સિંધુ નદીનું પાણી મક્કાના ઝમઝમના પાણી કરતાં ઓછું પવિત્ર નથી.

રાજનાથ સિંહે વધુમાં કહ્યું કે, ભલે સિંધ આજે ભારતીય પ્રદેશનો ભાગ નથી, પણ તે હંમેશા સાંસ્કૃતિક રીતે ભારતનો ભાગ રહેશે. જ્યાં સુધી જમીનનો સંબંધ છે, સરહદો ગમે ત્યારે બદલાઈ શકે છે. કોણ જાણે, સિંધ કાલે ભારતમાં પાછું આવી શકે છે. સિંધના આપણા લોકો, જે સિંધુ નદીને પવિત્ર માને છે, તે હંમેશા આપણા પોતાના રહેશે.

૧૯૪૭ના ભારત-પાકિસ્તાનના ભાગલામાં, આશરે ૨૦૦૦૦૦ ચોરસ કિલોમીટરમાં ફેલાયેલું હજારો વર્ષ જૂનું થાર રણ, વિભાજન રેખા સાથે વિભાજિત થયું હતું. આ ફક્ત રેતીનો પ્રદેશ નહોતો, તેણે સિંધના સામાજિક, આર્થિક અને સાંસ્કૃતિક માળખાને પણ ઊંડી અસર કરી.

ભાગલા અને હિંસાને કારણે મોટા પાયે થયેલા સ્થળાંતરે ધીમે ધીમે સિંધની સમૃદ્ધિને અસ્થિરતા અને ગરીબીમાં પરિવર્તિત કરી દીધી. સિંધના મધ્યમ વર્ગના હિન્દુ સમુદાયે પોતાના ઘર છોડીને ભારતમાં સ્થળાંતર કર્યું.

બીજી બાજુ, ભારતમાંથી સ્થળાંતર કરનારા મુસ્લિમો સિંધના સ્થાનિક મુસ્લિમ સમાજમાં એકીકૃત થઈ શક્્યા નહીં. સ્થાનિક સિંધી મુસ્લિમોએ તેમને મુહાજીર કહેવાનું શરૂ કર્યું. સમય જતાં, બંને જૂથો વચ્ચે તણાવ વધતો ગયો, જેના કારણે હિંસા થઈ, જે લગભગ બે દાયકા સુધી પ્રદેશના વિકાસ અને સામાજિક સુમેળમાં મોટો અવરોધ રહ્યો.SS1MS