તાજેતરના સર્વે અનુસાર શાકાહારી અને બિન શાકાહારીઓમાં બદામ પસંદગીનો ખોરાક
આજની ઝડપી દુનિયામાં, નાસ્તો ઘણા ભારતીયોના દૈનિક આહાર અને રૂટીનનો એક અભિન્ન ભાગ બની ગયો છે. ખાસ કરીને વર્તમાન સંદર્ભમાં એ સાચું છે, કારણ કે દેશના ઘણા ભાગોમાં લોકો સામાજિક અંતરની પ્રેક્ટિસ કરી રહ્યા છે. પરિવારના સભ્યો ઘરેથી કામ કરતા હોવાથી, બાળકો અને શાળાઓ અને કોલેજોમાં અભ્યાસ કરતા યુવાનોને સહજ રીતે જ તક મળે છે અને નાસ્તા પ્રત્યેનું વલણ પણ વધારે હોય છે.
જ્યારે નાસ્તાના વિચારમાં વિવિધ પ્રકારના આહારનો સમાવેશ થાય છે, ત્યારે તે નોંધવું રસપ્રદ છે કે પાછલા કેટલાક વર્ષોથી, લોકોની પસંદગીઓ અને ટેવોમાં સભાનતાપૂર્વકનું પરિવર્તન આવ્યું છે, અને તંદુરસ્ત નાસ્તાની ચીજો તરફ વધુ મજબૂત ઝુકાવ જોવા મળે છે.
રિસર્ચ કન્સલ્ટિંગ ફર્મ આઇપીએસઓએસ દ્વારા 3 થી 24 માર્ચની વચ્ચે કરાયેલા તાજેતરના સર્વે અનુસાર, ભાગ લેનારામાંથી 91% લોકો નાસ્તો કરતી વખતે તંદુરસ્ત વિકલ્પોની પસંદગી કરે છે. સર્વેના પરિણામો એ બાબત પર ભાર મકે છે કે ભારતીય વપરાશકારોની પસંદગી અર્થપૂર્ણ અન તંદુરસ્ત નાસ્તાર તરફ વળી છે.
આઈપીએસઓએસ દ્વારા પ્રમાણભૂત સર્વેક્ષણમાં લોકોની ટેવ અને આહાર પસંદગીઓને ‘શાકાહારી અને માંસાહારી’ બે વર્ગોમાં વહેંચવામાં આવી છે. એકંદરે, પરિણામો સૂચવે છે કે બંને કેટેગરીના સહભાગીઓ બદામ અને ફળો જેવી તંદુરસ્ત અને પૌષ્ટિક આહાર વસ્તુઓ પર નાસ્તા કરવાનું પસંદ કરે છે. હકીકતમાં, 72% સહભાગીઓએ જણાવ્યું હતું કે તેઓ નિયમિત વપરાશના સ્વાસ્થ્ય લાભોને લીધે મુખ્યત્વે બદામ (નિયમિત/ઘણીવાર/ક્યારેક) ખાતા હતા; બદામનો વપરાશ સૌથી વધુ દિલ્હી (93%), મુંબઇ (82%) અને ચેન્નાઈ (%%%)માં થયો હતો.
દિલ્હી, મુંબઇ, બેંગ્લોર, ચેન્નાઈ, ભોપાલ, ચંદીગઢ, જયપુર, કોઈમ્બતુર, કોલકાતા, હૈદરાબાદ અને અમદાવાદ જેવા ભારતના 11 શહેરોમાં 18-50 વર્ષની વચ્ચેના કુલ 4૦64 18 SEC A પુરૂષો અને મહિલાઓની મુલાકાત લેવામાં આવી હતી.
સર્વેમાં એ બાબત પર પણ ભાર મુકવામાં આવ્યો હતો કે મોટાભાગના સહભાગીઓ- શાકાહારીઓ તેમજ માંસાહારી લોકો ઘરેલું વસ્તુઓ (53%)નો નાસ્તો કરવાનું પસંદ કર્યું હતું. વધારામાં, ફળો અને બદામ જેવા તંદુરસ્ત નાસ્તાના વિકલ્પોની પસંદગી પણ 41-50 વર્ષની વયના બેન્ડમાં સહભાગીઓમાં નોંધવામાં આવી છે. આ ઉપરાંત, સર્વેક્ષણમાં જોવા મળ્યું છે કે પુરૂષો (53%)ની તુલનામાં ભારતમાં સ્ત્રીઓ પોષણની જરૂરિયાતો (63%) વિશે વધુ ચિંતિત છે.
સર્વે અંગેની ટિપ્પણી કરતાં ન્યુટ્રિશન એન્ડ વેલનેસ કન્સલટન્ટ શીલા ક્રિષ્નાસ્વામીએ જણાવ્યું હતું કે, “મહિલાઓની મોટી ટકાવારીએ તંદુરસ્ત નાસ્તાની પસંદગી કરવામાં રસ દાખવ્યો છે તે એક સારો સંકેત છે, અને લાંબા ગાળે, આ તંદુરસ્ત જીવનશૈલી તરફના સ્થળાંતરમાં મદદ કરી શકે છે.
ભારતમાં ઘણા ઘરોમાં, મહિલાઓ પાસે કુટુંબના પોષણ અને ભોજન યોજનાનો સંપૂર્ણ હવાલો હોય છે, અને તેમની વચ્ચેની ઉચ્ચ જાગૃતિ એ આખા કુટુંબને આરોગ્યપ્રદ વિકલ્પો અપનાવવા તરફ દોરી જઇ શકે છે. બદામ જેવા તંદુરસ્ત ખોરાક પર નાસ્તાનો આ વલણ હકારાત્મક પરિવર્તન છે, અને હું દરરોજ મુઠ્ઠીભર ખાવાનું ચાલુ રાખવાની ભલામણ કરું છું કારણ કે તે પ્રોટીન, ફાઇબર, આયર્ન, ફોલેટ, કોપર, તંદુરસ્ત ચરબી વગેરે જેવા પોષક તત્વોનો સ્રોત છે અને વજન સંચાલન, હૃદયની તંદુરસ્તી અને ડાયાબિટીઝના સંચાલન માટે જાણીતી છે.”
ડાયેટિક્સ, મેક્સ હેલ્થકેર – દિલ્હીના રિતીકા સમદ્દરે જણાવ્યા અનુસાર, “એ નોંધવું રસપ્રદ છે કે મેટ્રો તેમજ મેટ્રો સિવાયના શહેરો સહિત ભારતભરના લોકો સ્નેકિંગ (નાસ્તા) અંગેનો પોતાનો દૃષ્ટિકોણ ધીમે ધીમે બદલી રહ્યા છે. પછી ભલે તે ઘરે બનાવેલા નાસ્તા, ફળો અથવા બદામ પસંદ કરે, સર્વે એવા વલણને દર્શાવે છે કે મોટાભાગના ભારતીયો સ્વસ્થ અને અર્થપૂર્ણ નાસ્તાના વિકલ્પો તરફ આગળ વધી રહ્યા છે જે ખૂબ જ હૃદયસ્પર્શી છે.
ખાસ કરીને બદામ એક સારો નાસ્તો બનાવે છે, તેમાં ‘ક્રંચી’ અને ‘તંદુરસ્ત’ બંને ગુણધર્મો હોવાથી – તેની સાથે મોટાભાગના સહભાગીઓ સંકળાયેલા છે. આ ઉપરાંત, બદામના નિયમિત સેવનથી વ્યક્તિની રોગપ્રતિકારક શક્તિ પર પણ સકારાત્મક અસર થઈ શકે છે, કારણ કે તે શરીરની સંરક્ષણને ઉત્તેજીત કરવા, વિનોદી વૃત્તિમાં વધારો કરવા અને કોષ રોગપ્રતિકારક શક્તિને વધારવા માટે જાણીતા છે.”
સર્વેક્ષણમાં એવું દર્શાવવામાં આવ્યું છે કે એકંદરે 72% સહભાગીઓ શરીરની પોષક જરૂરિયાતો વિશે વાકેફ હતા, અમદાવાદ (89%%), દિલ્હી (82%), ચંદીગઢ ((8૦%), મુંબઇ (78%)ના સહભાગીઓએ મહત્તમ જાગૃતિ દર્શાવી હતી અને જ્યારે ઓછામાં ઓછી કોલકાતા(46%)ના ભાગ લેનારાઓમાં જાગૃતિ જોવા મળી હતી. વધુમાં, શાકાહારી અને માંસાહારી બંનેમાં, 59%% સહભાગીઓએ કહ્યું કે તેઓને તેમની પોષણની જરૂરિયાત વિશે ચિંતા છે.
જ્યારે અમદાવાદ (83%) અને ચેન્નઇ (%૦%)માં ભાગ લેનારાઓ સૌથી વધુ ચિંતિત હતા, જ્યારે ભોપાલમાં ભાગ લેનારા (45%) ઓછામાં ઓછા ચિંતિત હતા. વજનમાં વધારો (22%) ત્યારબાદ અપૂરતા પોષક તત્વો (21%) નાસ્તા સાથે સંકળાયેલ ટોચની ચિંતા તરીકે ઉભરી આવ્યા હતા, અને જયપુરમાં ભાગ લેનારા (55%)ઓ વજન વધારા અંગે સૌથી વધુ ચિંતિત હતા, જ્યારે બેંગ્લોરમાં ભાગ લેનારા (6%) ઓછામાં ઓછા ચિંતિત હતા.
આ ઉપરાંત, પિલેટ્સ એક્સપર્ટ અને ડાયેટ એન્ડ ન્યુટ્રિશન કન્સલટન્ટ માધુરી રુઇયાએ જણાવ્યું હતું કે, “બદામ જેવા વધુ સ્વસ્થ અને પોષક સમૃદ્ધ નાસ્તા અપનાવીને, ઘણા પરિવારોએ સ્વસ્થ જીવનશૈલી તરફ પ્રયાણ શરૂ કર્યું છે. પરંતુ નાસ્તાના સમય અને પ્રસંગોના સ્પેક્ટ્રમમાં આ ફેરફારો કરવાનું ભૂલશો નહીં, અને ઘરના બધા સભ્યો – યુવાન કે વૃદ્ધ, લાંબા ગાળાના ફાયદાઓ જોવા માટે આને પ્રોત્સાહિત કરો.
ખાસ કરીને બદામનો નાસ્તો કરવો એ એક સારી ટેવ છે જે સરળતાથી બધા દ્વારા અપનાવી શકાય છે, કારણ કે તે દિવસ દરમિયાન ગમે ત્યારે ખાઇ શકાય છે અને ભારતીય મસાલા સાથે ભળી જાય છે. આ ઉપરાંત, બદામ વજનના સંચાલનમાં મદદ કરવા માટે જાણીતા છે, જે મોટાભાગના સહભાગીઓમાં મુખ્ય ચિંતા હતી. તાજેતરના એક અભ્યાસ મુજબ, દરરોજ 42 ગ્રામ બદામને નાસ્તામાં લેવાથી મધ્યભાગની ચરબી (પેટની ચરબી) અને કમરનો ઘેરાવો ઘટી જાય છે, હૃદયરોગના સ્થાપિત જોખમી પરિબળોમાં ઘટાડો થાય છે.”
ભારત નાસ્તાની પદ્ધતિઓમાંવર્તણૂકીય પરિવર્તન અને સમગ્ર દેશમાં તંદુરસ્ત વિકલ્પો તરફ એકંદર પરિવર્તન હોવાના લીધે, બદામ તમામ વય જૂથોમાં શાકાહારીઓ અને માંસાહારી લોકોમાં એક પ્રાધાન્યપૂર્ણ અને આરોગ્યપ્રદ નાસ્તો છે.
