ચીનના સંશોધન જહાજને બંદરો પર ડોક કરવા પર શ્રીલંકાનો પ્રતિબંધ

નવી દિલ્હી, શ્રીલંકાએ ભારતને જાણ કરી છે કે તે ચીનના કોઈપણ સંશોધન જહાજને તેના બંદરો પર ડોક કરવા અથવા તેના વિશિષ્ટ આર્થિક ક્ષેત્ર (ઈઈઝેડ) ની અંદર એક વર્ષના સમયગાળા માટે કામ કરવાની મંજૂરી આપશે નહીં, આ બાબતથી વાકેફ લોકોએ રવિવારે જણાવ્યું હતું. ચાઈનીઝ સાયન્ટિફિક રિસર્ચ વેસલ ઝિયાંગ યાંગ હોંગ ૩ ૫ જાન્યુઆરીથી મે ૨૦૨૪ દરમિયાન શ્રીલંકા અને માલદીવના પાણીમાં ઊંડા પાણીનું સંશોધન કરવાનું હતું.

વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ૨૧ જુલાઈ, ૨૦૨૩ ના રોજ તેમની મીટિંગ દરમિયાન રાષ્ટ્રપતિ રાનિલ વિક્રમસિંઘેને ભારતીય વ્યૂહાત્મક અને સુરક્ષા ચિંતાઓનો આદર કરવા વિનંતી કરતા આ પગલું નજીક આવ્યું છે. ઘોષિત મોરેટોરિયમ ગયા અઠવાડિયે ટોચના રાજદ્વારી ચેનલો દ્વારા ભારતને જણાવવામાં આવ્યું હતું, એમ ઉપરોક્ત સૂત્રોએ ઉમેર્યું હતું.

આનો અર્થ એ છે કે ચીનના વૈજ્ઞાનિક સંશોધન જહાજ ઝિયાંગ યાંગ હોંગ ૩, જે ૫ જાન્યુઆરી, ૨૦૨૪ થી મેના અંત સુધી દક્ષિણ હિંદ મહાસાગરમાં “ઊંડા પાણીની શોધ” કરવા માટે સુનિશ્ચિત કરવામાં આવ્યું હતું, તેને શ્રીલંકાના સત્તાવાળાઓ દ્વારા મંજૂરી આપવામાં આવશે નહીં. ચીને માલદીવમાં વર્તમાન બેઇજિંગ તરફી મોહમ્મદ મુઇઝુ શાસનને ૪,૬૦૦ ટનના ઝિયામેન-આધારિત જહાજને માલેના દરિયાકાંઠે એક સર્વેક્ષણ કરવા દેવા પણ કહ્યું છે.

વિક્રમસિંઘે સરકારે ગયા અઠવાડિયે ભારત અને યુએસ લાલ ધ્વજવાળા કોલંબો દ્વારા હિંદ મહાસાગરમાં ચાઇનીઝ વૈજ્ઞાનિક સંશોધન જહાજાે અને બેલિસ્ટિક મિસાઇલ ટ્રેકર્સનું મનોરંજન કર્યા પછી અને તેમને લોજિસ્ટિકલ સપોર્ટ પૂરો પાડ્યા પછી એક વર્ષ માટે મોરેટોરિયમની સૂચના આપી હતી, એમ લોકોએ જણાવ્યું હતું.

ભારતે ચીનના સંશોધન જહાજ શી યાન ૬ સામે ઓક્ટોબર-નવેમ્બરમાં શ્રીલંકાની મેરીટાઈમ એજન્સી સાથે સંયુક્ત દરિયાઈ સર્વે હાથ ધરવા સામે વાંધો ઉઠાવ્યો હતો, પરંતુ વિક્રમસિંઘે બેલ્ટ રોડ ઈનિશિએટીવની ૧૦મી વર્ષગાંઠ માટે બેઈજિંગની મુલાકાત લીધા પછી કોલંબોએ જહાજને તેના બંદર પર ડોક કરવાની મંજૂરી આપી હતી.

૧૭-૧૮ ઓક્ટોબરના રોજ સંશોધન જહાજ ૨૫ ઓક્ટોબરના રોજ કોલંબો પહોંચ્યું અને ૨ ડિસેમ્બરે મલાક્કા સ્ટ્રેટને પાર કર્યું. શી યાન ૬, જે માર્ચની આસપાસ શ્રીલંકામાં પાછા આવવાની ધારણા હતી, અને ઝિઆંગ યાંગ હોંગ ૩, બંને સામેના વાંધાઓ ટોચ દ્વારા વિક્રમસિંઘેને પહોંચાડવામાં આવ્યા હતા. ભારતીય રાજદ્વારી વાર્તાલાપકારો, લોકોએ ઉમેર્યું. SS2SS