આરોપીઓના જામીન પર સુપ્રીમ કોર્ટે મહત્વની ટિપ્પણી કરી છે

નવી દિલ્હી, સુપ્રીમ કોર્ટે ગુરુવારે ગેરકાનૂની ગતિવિધિઓ નિવારણ અધિનિયમ હેઠળ ધરપકડ કરાયેલ વ્યક્તિને જામીન આપ્યા છે. વ્યક્તિને જામીન આપતી વખતે કોર્ટે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે જીવનનો અધિકાર અને વ્યક્તિગત સ્વતંત્રતા ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ અને પવિત્ર છે.

તે વ્યક્તિ પર ભારતીય ચલણની નકલ કરવાનો આરોપ હતો.જસ્ટિસ જે.બી. પારડીવાલા અને ઉજ્જલ ભુયાનની બેન્ચે જણાવ્યું હતું કે, “બંધારણીય અદાલતને ફોજદારી કાયદામાં પ્રતિબંધિત વૈધાનિક જોગવાઈઓને કારણે આરોપીને જામીન આપતા અટકાવી શકાય નહીં.”

જો તેને લાગે કે આરોપી-અન્ડરટ્રાયલના અધિકારો બંધારણની કલમ ૨૧ હેઠળ માન્ય છે. આવી સ્થિતિમાં, દંડના કાયદાના અર્થઘટનના માર્ગમાં આવા વૈધાનિક નિયંત્રણો આવશે નહીં, પછી ભલે તે ગમે તેટલા કડક હોય અને બંધારણીય અદાલતે બંધારણવાદ અને કાયદાના શાસનની તરફેણમાં ઝુકાવવું પડશે.

જેની સ્વતંત્રતા એ આંતરિક ભાગ છે.” બેન્ચે સ્પષ્ટ કર્યું કે એ કહેવું ઘણું ખોટું છે કે કોઈ ખાસ કાયદા હેઠળ જામીન આપી શકાય નહીં.બેન્ચે એ પણ સ્પષ્ટ કર્યું કે જામીન આપતી વખતે, જ્યારે પણ આરોપી પર આરોપ મૂકવામાં આવે ત્યારે જામીનની શરતો વ્યાજબી હોવી જોઈએ અને કહ્યું કે જામીનની શરતો મનસ્વી અને કાલ્પનિક હોઈ શકે નહીં.

સીઆરપીસીની કલમ ૪૩૭ (૩) માં ન્યાયના અર્થની અભિવ્યક્તિ માત્ર ન્યાયના સારા વહીવટ અથવા ટ્રાયલ પ્રક્રિયાને આગળ વધારવા માટે છે. જામીન પરના આરોપીની સ્વતંત્રતામાં ઘટાડો કરવા માટે તેનો વ્યાપક અર્થ આપી શકાય નહીં. જામીન આપતી વખતે કોર્ટ વિચિત્ર શરતો લાદી શકે નહીં. જામીનની શરતો જામીન આપવાના હેતુને અનુરૂપ હોવી જોઈએ.

તેના ૨૬ પાનાના ચુકાદામાં, બેન્ચે કહ્યું કે જામીનની શરતો લાદતી વખતે, જે આરોપીને જામીન પર મુક્ત કરવાનો આદેશ આપવામાં આવે છે. તેના બંધારણીય અધિકારોને જરૂરી ન્યૂનતમ હદ સુધી જ ઘટાડી શકાય છે. જ્યારે આરોપી જેલમાં હોય ત્યારે પણ તેને જીવનના અધિકારથી વંચિત ન રાખી શકાય જે દરેક વ્યક્તિનો મૂળભૂત માનવ અધિકાર છે.

આ કોર્ટે જણાવ્યું હતું કે જામીનની શરતો એટલી કપરી ન હોઈ શકે કે જામીનનો હુકમ જ નિષ્ફળ જાય.તમને જણાવી દઈએ કે આરોપી વ્યક્તિની આતંકવાદ વિરોધી ટુકડી દ્વારા વર્ષ ૨૦૧૫માં લાખો રૂપિયાની નકલી નોટોના આરોપમાં ધરપકડ કરવામાં આવી હતી અને તે છેલ્લા આઠ વર્ષથી જેલમાં છે.SS1MS