NAI પાસે ૧૯૬૨, ૧૯૬૫ અને ૧૯૭૧ના યુદ્ધોનો કોઈ રેકોર્ડ નથી

નવી દિલ્હી, ભારતના રાષ્ટ્રીય આર્કાઇવ્ઝ પાસે દેશની તમામ ઘટનાઓનો રેકોર્ડ છે. જાે કે, દેશની દરેક નાની-મોટી ઘટનાના દસ્તાવેજાે રાખવાની જવાબદારી પણ નેશનલ આર્કાઈવ્ઝની છે અને તમને આ દસ્તાવેજાે NAI પાસે પણ મળશે. પરંતુ તમને જાણીને નવાઈ લાગશે કે સ્વતંત્ર ભારતે ત્રણ યુદ્ધો લડ્યા છે અને નેશનલ આર્કાઈવ્ઝ પાસે ત્રણેયનો રેકોર્ડ નથી.

નેશનલ આર્કાઈવ્ઝ (એનએઆઈ)ના મહાનિર્દેશક ચંદન સિંહાએ જણાવ્યું કે ભારત દ્વારા લડવામાં આવેલા ૧૯૬૨, ૧૯૬૫ અને ૧૯૭૧ના યુદ્ધોના કોઈ પુરાવા નેશનલ આર્કાઈવ્ઝ (એનએઆઈ) પાસે ઉપલબ્ધ નથી. તમને જણાવી દઈએ કે ૧૯૬૨માં ભારતે ચીન સાથે યુદ્ધ લડ્યું હતું, ૧૯૬૫માં પાકિસ્તાન સાથે અને ૧૯૭૧માં પણ પાકિસ્તાન સાથે યુદ્ધ કરીને બાંગ્લાદેશને રાષ્ટ્રનો દરજ્જાે મળ્યો હતો.

ડાયરેક્ટર જનરલ ચંદન સિન્હાએ ધ્યાન દોર્યું કે નેશનલ આર્કાઈવ્સ પાસે આ યુદ્ધો તેમજ હરિયાળી ક્રાંતિના રેકોર્ડ્‌સ નથી, કારણ કે ઘણા કેન્દ્રીય મંત્રાલયો અને વિભાગોએ તેમના રેકોર્ડ્‌સ નેશનલ આર્કાઈવ્સ સાથે શેર કર્યા નથી. તેમણે સમજાવ્યું કે NAI માત્ર ભારત સરકાર અને તેની સંસ્થાઓના રેકોર્ડની જાળવણી કરે છે.

ચંદન સિંહાએ ધ્યાન દોર્યું હતું કે સરકારમાં રેકોર્ડનું સંચાલન એ સુશાસનનું એક આવશ્યક પાસું છે. ઘણા એવા મંત્રાલયો છે જેમણે આઝાદી પછી દ્ગછૈં સાથે તેમનો રેકોર્ડ શેર કર્યો નથી. તેમણે કહ્યું કે ભારતમાં કુલ ૧૫૧ મંત્રાલયો અને વિભાગો છે, પરંતુ NAI પાસે ૩૬ મંત્રાલયો અને વિભાગો સહિત માત્ર ૬૪ એજન્સીઓનો રેકોર્ડ છે. સિંહાએ કહ્યું, આનો અર્થ શું છે.

આનો અર્થ એ થયો કે ભારતના નેશનલ આર્કાઈવ્ઝ પાસે હરિયાળી ક્રાંતિનો કોઈ રેકોર્ડ નથી કે જેને આપણે હંમેશા વખાણીએ છીએ. ૧૯૬૨, ૧૯૬૫ અને ૧૯૭૧ ના યુદ્ધોનો પણ કોઈ રેકોર્ડ નથી. નેશનલ આર્કાઈવ્સ ઓફ ઈન્ડિયાના ડાયરેક્ટર જનરલ ચંદન સિંહાએ કહ્યું, ‘મને દુઃખ થાય છે કે અમારી પાસે એવા ઘણા રેકોર્ડ નથી જે હોવા જાેઈએ.

આપણે આઝાદી પછીના આપણા ઈતિહાસનો મોટો હિસ્સો ગુમાવી રહ્યા છીએ. તેમણે કહ્યું કે આઝાદી પછી સંરક્ષણ મંત્રાલયે આ વર્ષની શરૂઆત સુધી ૪૭૬ ફાઈલો મોકલી હતી. તેમણે કહ્યું કે આ વર્ષે વર્ષ ૧૯૬૦ સુધીની ૨૦,૦૦૦ ફાઇલો ટ્રાન્સફર કરવામાં આવી છે.

સિન્હાએ કહ્યું હતું કે રેકોર્ડિંગ માટે સ્પેશિયલ ડ્રાઈવની રાહ જાેવાને બદલે અને રેકોર્ડ માટે ફાઈલોનું વર્ગીકરણ કરવું જાેઈએ, આ દર ત્રણ મહિને થવું જાેઈએ. તેમણે કહ્યું કે રેકોર્ડનું મૂલ્યાંકન અને દ્ગછૈંને ટ્રાન્સફર કરવા માટે તેમની સમીક્ષા અને ઓળખ એ ગવર્નન્સનું ખૂબ મહત્વનું પાસું છે.SS1MS