‘મેક ઈન ઈન્ડિયા’ની સૌથી મોટી સફળતા દેશના સંરક્ષણ ક્ષેત્રમાં જોવા મળી
પ્રતિકાત્મક
સુપરફાસ્ટ વધી રહ્યું છે દેશનું ડિફેન્સ સેક્ટર -દેશના સંરક્ષણ ક્ષેત્રમાં મોટી સફળતા જોવાઈ કારણ કે તેનાથી દેશમાં સંરક્ષણ ઉત્પાદનોનું ઉત્પાદન વધારવામાં ઘણી મદદ મળી છે
(એજન્સી)નવી દિલ્હી, થોડા વર્ષો પહેલા ભારત સરકારે દેશના ઉત્પાદન ક્ષેત્રને પ્રોત્સાહન આપવા માટે મેક ઇન ઇન્ડિયા પહેલ શરૂ કરી હતી. હવે સરકારનો આ કાર્યક્રમ દેશના સંરક્ષણ ક્ષેત્ર માટે વરદાન સાબિત થઈ રહ્યો છે.
‘મેક ઈન ઈન્ડિયા’ની સૌથી મોટી સફળતા દેશના સંરક્ષણ ક્ષેત્રમાં જોવા મળે છે. કારણ કે તેનાથી દેશમાં સંરક્ષણ ઉત્પાદનોનું ઉત્પાદન વધારવામાં ઘણી મદદ મળી છે. એક દાયકા કરતાં પણ ઓછા સમયમાં ભારતે મોટાભાગના સંરક્ષણ ઉત્પાદનોને માત્ર સ્વદેશી બનાવ્યું નથી, પરંતુ તેમના આયાતકારને બદલે નિકાસકાર પણ બની ગયું છે.
સંરક્ષણ ક્ષેત્રમાં દેશની સરકારી સંરક્ષણ કંપનીઓને ‘મેક ઇન ઇન્ડિયા’ પહેલથી સૌથી વધુ ફાયદો થયો છે. એક સમયે આ કંપનીઓની ક્ષમતાઓ પર પ્રશ્નાર્થ ચિન્હો હતા, પરંતુ હવે આ કંપનીઓ દેશના સંરક્ષણ ક્ષેત્રના વિકાસમાં સૌથી મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી રહી છે.
થોડા દિવસ પહેલા જ દેશના સંરક્ષણ મંત્રીએ આ સફળતાની ગાથા માટે સંરક્ષણ ક્ષેત્રના તમામ સ્ટેક હોલ્ડરનો આભાર માન્યો હતો. નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૩-૨૪માં દેશની સંરક્ષણ નિકાસ ૨૧,૦૮૩ કરોડ રૂપિયાની રહી છે. જ્યારે અગાઉના નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૨-૨૩માં દેશની સંરક્ષણ નિકાસ માત્ર ૧૫,૯૨૦ કરોડ રૂપિયા હતી. એટલે કે ૩૨.૫ ટકાની સીધી વૃદ્ધિ થઈ છે.
જો તમે સંરક્ષણ ક્ષેત્રની વૃદ્ધિ અને નિકાસને લઈને વર્તમાન એનડીએ સરકાર અને અગાઉની યુપીએ સરકારના ૧૦-૧૦ વર્ષના કાર્યકાળ પર નજર નાખો તો તમને મોટો તફાવત જોવા મળશે. ૨૦૦૪-૦૫ થી ૨૦૧૩-૧૪ દરમિયાન યુપીએના કાર્યકાળ દરમિયાન દેશની સંરક્ષણ નિકાસ રૂપિયા ૪,૩૧૨ કરોડ હતી. વર્તમાન એનડીએ સરકારના કાર્યકાળ દરમિયાન આ ક્ષેત્રની કુલ નિકાસ ૮૮,૩૧૯ કરોડ રૂપિયા રહી છે.
આ સીધો ૨૧ ગણો વૃદ્ધિ દર્શાવે છે. જો કે ડિફેન્સ સેક્ટરને ગ્રોથ આપવામાં ખાનગી ક્ષેત્રે મહત્વની ભૂમિકા ભજવી છે, પરંતુ આ ક્ષેત્રની સરકારી કંપનીઓ પણ પાછળ રહી નથી. જો ખાનગી ક્ષેત્રનું યોગદાન ૬૦ ટકા છે તો સરકારી કંપનીઓનું યોગદાન પણ ૪૦ ટકા છે.
એલએન્ડટી, ગોદરેજ અને અદાણી જેવી ઘણી મોટી ભારતીય કંપનીઓ દેશમાં અનેક પ્રકારના સંરક્ષણ ઉત્પાદનોનું ઉત્પાદન કરી રહી છે. આમાં નાની બંદૂકો, બંદૂકની ગોળીઓ, ડ્રોન અને નાઇટ વિઝન ડિવાઇસનો સમાવેશ થાય છે. તે જ સમયે એચએએલ અને અન્ય સરકારી કંપનીઓ પણ દેશને સંરક્ષણ ક્ષેત્રમાં આત્મનિર્ભર બનાવવા માટે વ્યસ્ત છે.
