કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો ટેક્સના દરોમાં કોઈ ફેરફાર કરીને નવું જોખમ લેવા માગતી નથી
નવીદિલ્હી, ભારતમાં રેકોર્ડ ઉંચી મોંઘવારીથી માત્ર સામાન્ય લોકો જ પ્રભાવિત નથી થઈ રહ્યા. હવે મોંઘવારી સરકારના ર્નિણયોને અસર કરવા લાગી છે અને તેના કારણે જીએસટી સ્લેબ રિજીગ અને રેટમાં ફેરફાર (જીએસટી રેટ રેશનલાઈઝેશન)ની યોજના મોકૂફ રાખવામાં આવી છે. એવા સમયે જ્યારે વસ્તુઓની કિંમતો પહેલેથી જ આસમાને છે, કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો ટેક્સના દરોમાં કોઈ ફેરફાર કરીને નવું જાેખમ લેવા માગતી નથી.
વાસ્તવમાં, પહેલા રોગચાળો (કોવિડ -૧૯) એ વિશ્વને અસર કરી હતી. તે પછી રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે ચાલી રહેલા યુદ્ધ (રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ)એ સ્થિતિને વધુ ખરાબ કરી દીધી.
આ કારણે અનાજની અછત છે અને તેના ભાવ વધી રહ્યા છે. આ બાહ્ય પરિબળો વસ્તુઓની અછત અને ફુગાવાને અસર કરી રહ્યા છે. આ સંજાેગોને ધ્યાનમાં રાખીને સરકારે ટેક્સ કલેક્શન વધારવા માટે જીએસટી દરોમાં સૂચિત ફેરફારને હાલ પૂરતો મુલતવી રાખવાનો ર્નિણય કર્યો છે.
જીએસટી અંગેનો અંતિમ ર્નિણય જીએસટી કાઉન્સિલ દ્વારા લેવામાં આવે છે. જાેકે લાંબા સમયથી કાઉન્સિલની બેઠક મળી નથી. જીએસટી કાઉન્સિલની છેલ્લી બેઠક ગયા વર્ષે સપ્ટેમ્બરમાં લખનૌમાં મળી હતી. સૂત્રોનું માનવું છે કે કાઉન્સિલની બેઠક વધુ મુલતવી રાખવી શક્ય નથી.
તેમણે કહ્યું કે સંસદનું ચોમાસું સત્ર જુલાઈના ત્રીજા સપ્તાહથી શરૂ થવા જઈ રહ્યું છે અને પછી સુધી બેઠક સ્થગિત કરી શકાય નહીં. એક સૂત્રએ જણાવ્યું કે જુલાઈના ત્રીજા કે ચોથા સપ્તાહમાં ય્જી્ કાઉન્સિલની બેઠક મળવાની શક્યતાને નકારી શકાય તેમ નથી.
અન્ય એક અધિકારીએ કહ્યું કે સંસદ સત્ર પહેલા પણ જીએસટી કાઉન્સિલની બેઠક થઈ શકે છે. જાે કે, આ વર્ષના અંતમાં ગુજરાત અને હિમાચલ પ્રદેશમાં વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ યોજાવાની હોવાથી મોટી સંખ્યામાં વસ્તુઓ વસૂલવામાં આવે તેવી શક્યતા ઓછી છે.
સપ્ટેમ્બરમાં યોજાયેલી છેલ્લી બેઠકમાં, કાઉન્સિલે રાજ્યના નાણા પ્રધાનોના જૂથને જીએસટી દરોને તર્કસંગત બનાવવાની શક્યતા તપાસવાનું કામ સોંપ્યું હતું.
જૂથને આપવામાં આવેલ મુખ્ય કાર્ય નવેમ્બર ૨૦૧૭ માં ગુવાહાટીમાં યોજાયેલી તેની મીટિંગમાં ઘણી કોમોડિટીઝ અને સેવાઓ પરના જીએસટી દરમાં ઘટાડાની સમીક્ષા કરવાનું હતું. તત્કાલિન નાણાપ્રધાન અરુણ જેટલીની અધ્યક્ષતામાં મળેલી તે બેઠકમાં માત્ર ૫૦ વસ્તુઓને ૨૮ ટકાના સર્વોચ્ચ સ્લેબમાં રાખવામાં આવી હતી.
તે બેઠકમાં કાઉન્સિલે ૧૭૮ વસ્તુઓ પર ટેક્સ રેટ ૨૮ ટકાથી ઘટાડીને ૧૮ ટકા કર્યો હતો. આ સિવાય ઘણી વસ્તુઓ પર ટેક્સનો દર ૫ ટકાથી ઘટાડીને શૂન્ય કરવાનો પણ ર્નિણય લેવામાં આવ્યો હતો. કોરોના રોગચાળાને રોકવા માટે લાગુ કરવામાં આવેલા લોકડાઉન સમયે જીએસટી કલેક્શનમાં ઘટાડો જાેવા મળ્યો હતો, પરંતુ હવે તેમાં સુધારો થયો છે.
એપ્રિલ ૨૦૨૨માં કુલ જીએસટી કલેક્શન ૧,૬૭, ૫૪૦ કરોડ રૂપિયા હતું. એપ્રિલ ૨૦૨૨માં સરકારને સેન્ટ્રલ જીએસટીમાંથી રૂ. ૩૩,૧૫૯ કરોડ મળ્યા હતા. આ સિવાય સરકારને સ્ટેટ જીએસટીમાંથી ૪૧,૯૭૩ કરોડ રૂપિયા અને ઈન્ટિગ્રેટેડ જીએસટીમાંથી રૂપિયા ૮૧,૯૩૯ કરોડ મળ્યા છે.
ઇન્ટિગ્રેટેડ જીએસટીમાં માલની આયાતમાંથી મળેલા રૂ. ૩૬,૭૦૫ કરોડના સંગ્રહનો પણ સમાવેશ થાય છે. સરકારને સેસમાંથી રૂ. ૧૦,૬૪૯ કરોડ મળ્યા, જેમાં માલની આયાતમાંથી મળેલા રૂ. ૮૫૭ કરોડનો સમાવેશ થાય છે. આ રીતે, એપ્રિલ ૨૦૨૨માં લગભગ રૂ. ૧.૬૮ લાખ કરોડના જીએસટી કલેક્શનનો રેકોર્ડ બન્યો હતો.HS1
