ચોમાસામાં ડાયાબિટીઝને કંટ્રોલમાં રાખવા માટેના કેટલાંક સૂચનો
ચાના અમર્યાદિત કપ, ગંદી જગ્યામાં જવુ, પેપર બોટ્સ ગરમાગરમ પકોડા ખાવા અને બારીની બહાર જોતા જોતા સંગી સાંભળવુ – આમ તમામ બહુ થોડી બાબતો છે જે ચોમસાની પર્યાય બની ગઇ છે, આ સિઝન એવી છે કાયમ આપણી પર અસર કરે છે.
આ સિઝન ડાયાબિટીઝ ધરાવતા લોકો માટે અત્યંત અગત્યની છે, કેમ કે તેઓ નિયમિત ધોરણે વરસાદમાં દેખરેખ રાખતા નથી. વધુમાં જે તે વ્યક્તિએ પોતાનું બ્લડ સુગર લેવલ નિયંત્રણમાં રાખવુ જોઇએ. આવું કન્યીન્યુઅસ ગ્લુકોઝ મોનીટરીંગ (સીજીએમ) ડિવાઇસ જેવા સાધનો મારફતે સરળતાથી કરી શકાય છે,
જેમાં તમું ગ્લુકોઝ લેવલ જોવા માટે આંગળી પર સોય નાખવાની જરૂર રહેતી નથી. આ પ્રકારના સાધનો ટાઇમ ઇન રેન્જ જેવા મેટ્રિકસ ધરાવે છે, જેમાં દિવસમાં અમુક સમય દરમિયાન જે તે વ્યક્તિનું ગ્લુકોઝ લેવલ નિર્દિષ્ટ રેન્જમાં રહે છે તે દર્શાવે છે. તમારા વાંચનની વારંવાર તપાસ પણ ઇષ્ટતમ રેન્જમાં વિતાવેલ સમય સાથે સંકળાયેલ છે, જે તમારા ગ્લુકોઝ લેવલને સુધારી શકે છે.
અમદાવાદની એપોલો હોસ્પિટલના એન્ડોક્રિનોલોજીસ્ટ ડૉ. રુચા જે મહેતા (Dr. Rucha J Mehta, Endocrinologist, Apollo Hospital, Ahmedabad) જણાવે છે કે, “જે લોકો ડાયાબિટીઝ ધરાવે છે તેમના માટે ચોમાસાનો પ્રારંભ ફ્લુ અને પાણીજન્ય રોગો જેવા અનેક ચેપના આગમનના સંકેત આપે છે. આ બાબત રોગ પ્રતિકારક સિસ્ટમ પર માઠી અસર પાડી શકે છે અને તે અન્ય આરોગ્ય મુશ્કેલીઓમાં પરિણમે છે,
જે ખાસ કરીને આ સમયને પડકારકજનક બનાવે છે. ડાયાબિટીઝ ધરાવતા લોકોએ વધારાની સંભાળ રાખવી જોઇએ અને આરોગ્યની મુશ્કેલીઓને દૂર રાખવા માટે આ પગલાંઓને અને આ સમય દરમિયાન ગ્લુકોઝ ફંકશન્સના પગલાંઓને અનુસરવા જોઇએ અને તંદુરસ્ત રહેવુ જોઇએ. તેથી વરસાદની સિઝનમાં દેખરેખ રાખવી તે અત્યંત અગત્યનું છે અને તેને સતત ગ્લુકોઝ મોનીટરીંગ (સીજીએમ) જેવા ઉકેલો મારફતે ટેકો આપી શકાય છે.”
ચાલુ વર્ષે તમારા ડાયાબિટીઝને નાથતી વખતે ચોમાસાની સિઝનને કેવી રીતે માણી શકાય તેના કેટલાક સુચનો અહીં આપવામાં આવ્યા છે:
1. બ્લડ સુગર લેવલની નિયમિતપણે તપાસ કરો: આ સિઝનમાં તમે તમારી રોજિંદી કસરત અથવા આહારની દિનચર્યા બદલી શકો છો, તમારા ગ્લુકોઝના સ્તરને વારંવાર તપાસવું આવશ્યક છે. સદનસીબે, આ કરવા માટે વધુ રીતો છે. વેરેબલ સીજીએમ ઉપકરણો, જેમ કે FreeStyle Libre, તમને તમારા ગ્લુકોઝ રીડિંગની રીઅલ-ટાઇમ ઍક્સેસ પ્રદાન કરી શકે છે. તમારે દરરોજ 24 કલાકમાંથી લગભગ 17 કલાક માટે શ્રેષ્ઠ ગ્લુકોઝ શ્રેણી (સામાન્ય રીતે 70 – 180 mg/dl) માં રહેવાનો પ્રયાસ કરવો જોઈએ. આ રીતે, તમે વરસાદમાં પણ તમારા ડાયાબિટીસને નિયંત્રિત કરી શકો છો,
2. તમારા આહારમાં રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારતા ખોરાકનો સમાવેશ કરો: ડાયાબિટીસ તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિ સાથે ચેડા કરી શકે છે. તેથી, જ્યારે તે તમારા સ્થાનિક સ્ટ્રીટ ફૂડ વિક્રેતાઓ પાસે ખાવાનું આકર્ષિત કરી શકે છે, ત્યારે ડાયાબિટીસ ધરાવતા લોકોએ પાણીજન્ય રોગોના સંપર્કને મર્યાદિત કરવા માટે બહાર જવાનું ટાળવું જોઈએ. કાચા ખાદ્યપદાર્થોથી દૂર રહીને, રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવા અને એન્ટીઑકિસડન્ટ-સમૃદ્ધ ખોરાકથી સમૃદ્ધ ઘરના રાંધેલા ભોજનને વળગી રહો. આ સમયે તમારા ચેપ અથવા રોગોના સંક્રમણનું જોખમ ઘટાડી શકે છે. વધુમાં, કૃમિ અથવા બેક્ટેરિયાને આમંત્રિત કરી શકે તેવા પાંદડાવાળા શાકભાજીને યોગ્ય રીતે ધોવાની ખાતરી કરો.
3. તમારા પગને સૂકા રાખો: ડાયાબિટીસવાળા લોકોએ આ સિઝનમાં તેમના પગની વિશેષ કાળજી લેવી જોઈએ. પગની સંભાળ 101માં વરસાદના સંપર્કમાં આવ્યા પછી તેની સાથે આવી શકે તેવા ચેપને દૂર રાખવા પગ ધોવા જોઈએ. તમારા પગ ભીના થવાની સંભાવના હોય ત્યારે તમારે મોજાંની વધારાની જોડી પણ સાથે રાખવી જોઈએ. ફૂગના ચેપને ટાળવા માટે આરામદાયક પગરખાં પહેરો જે શુષ્ક અને સ્વચ્છ હોય (અને ખાબોચિયાંમાંથી પસાર ન થશો).
4. કસરત કરવાનું છોડશો નહીં: વરસાદની મોસમમાં ઘરે બેસીને આરામ કરવાની ઇચ્છાની લાગણી થાય છે. જો કે, ડાયાબિટીસ ધરાવતા લોકોએ સક્રિય રહેવું જોઈએ અને સતત કસરતની નિયમિતતા જાળવવી જોઈએ. જ્યારે કેટલાક આઉટડોર વિકલ્પો વરસાદને કારણે અનુપલબ્ધ હોઈ શકે છે, તમે હંમેશા ઓછી તીવ્રતાવાળા વર્કઆઉટને ઘરની અંદર અજમાવી શકો છો. ઉદાહરણ તરીકે, 30-મિનિટની ટૂંકી વર્કઆઉટ અથવા દરરોજ સવારે ઘરની અંદર ચાલવું, બ્લડ સુગરના સ્તરને જાળવવામાં ખૂબ મદદ કરી શકે છે.
5. હાઇડ્રેટેડ રહો: ચોમાસા દરમિયાન દરેક જગ્યાએ પાણી હોવા છતાં, તેનો અર્થ એ નથી કે તમારું શરીર આપોઆપ હાઇડ્રેટ થઈ રહ્યું છે. ભારતીય ચોમાસાની સાબિતી એવી ગરમી સાથે ભેજ ડિહાઇડ્રેશન તરફ દોરી શકે છે. ડાયાબિટીસ ધરાવતા લોકોએ ખાતરી કરવી જોઈએ કે તેઓ પૂરતા પ્રમાણમાં પાણીનો વપરાશ કરી રહ્યાં છે.
6. તમારી આંખોને સુરક્ષિત કરો: હવામાં ભેજ આંખના ચેપને આમંત્રણ આપવાનું સરળ બનાવે છે. તેથી, ડાયાબિટીસવાળા લોકોએ તેમના હાથ ધોયા પછી જ કોઈની આંખોને સ્પર્શ કરવાની કાળજી લેવી જોઈએ. જો શક્ય હોય તો, જો તમે વરસાદમાં ભીંજાઈ રહ્યા હોવ તો રક્ષણાત્મક ચશ્મા પહેરો. ડાયાબિટીસ સાથે ડાયાબિટીક રેટિનોપેથી સહિત અમુક આંખના રોગો થવાના ઊંચા જોખમને જોતાં, તમારે કોઈપણ સંબંધિત ચિહ્નોની તપાસ કરવા માટે વાર્ષિક આંખની તપાસ પણ ધ્યાનમાં લેવી જોઈએ.
આ સુચનો ઉપરાંત, ડાયાબિટીસ ધરાવતા લોકોએ હાઈપરગ્લાયકેમિઆ અથવા હાઈપોગ્લાયકેમિઆના કોઈપણ વલણો પ્રત્યે સચેત રહેવું જોઈએ અને તરત જ તેની કાળજી લેવી જોઈએ. એકંદરે, ચોમાસાની ઋતુમાં ડાયાબિટીસ ધરાવતી કોઈપણ વ્યક્તિ માટે ‘સતર્ક રહો’નો મંત્ર હોવો જોઈએ.
