મોંઘા પેટ્રોલના મામલે ભારત વિશ્વમાં ૪૨મા નંબરે,દિલ્હીમાં ૧૦૫.૪૧ રૂપિયા પ્રતિ લીટર
નવીદિલ્હી, ભારતમાં મોંઘવારી દર મહિને મહિને વધી રહી છે. દેશમાં પેટ્રોલના ભાવ અગાઉ પણ દિવસેને દિવસે વધ્યા હતા, પરંતુ હાલમાં તે એક મહિના કરતા વધુ સમયથી સ્થિર છે.
પરંતુ શું તમે જાણો છો કે ભારતમાં જ પેટ્રોલ સૌથી મોંઘુ નથી, આ મામલામાં દેશનો નંબર ૪૨મો છે. એટલે કે દુનિયાના ૪૧ દેશોમાં ભારતમાંથી મોંઘુ પેટ્રોલ વેચાઈ રહ્યું છે. આ દેશોમાં બ્રિટન, જર્મની, હોંગકોંગ, ઈટાલી, નેધરલેન્ડ સહિત અનેક નામ સામેલ છે. તો દેશમાં ઘણા પડોશી દેશો કરતાં પેટ્રોલ મોંઘું વેચાઈ રહ્યું છે.
સૌથી પહેલા ભારતમાં પેટ્રોલના ભાવ વિશે વાત કરીએ. તો તમને જણાવી દઈએ કે રાજધાની દિલ્હીમાં તે ૧૦૫.૪૧ રૂપિયા પ્રતિ લીટરના ભાવે વેચાઈ રહ્યું છે. ૨૨ માર્ચથી ૬ એપ્રિલ સુધી દેશમાં પેટ્રોલના ભાવમાં રોજેરોજ વધારો જાેવા મળ્યો હતો, જાે કે ત્યારબાદ એક મહિનાથી વધુ સમય વીતી ગયો હોવા છતાં દેશમાં પેટ્રોલ સ્થિર છે.
અત્રે જણાવી દઈએ કે ભારતમાં ઈંધણની વધતી કિંમતોથી સામાન્ય જનતા પરેશાન છે, પરંતુ આને લઈને રોડથી લઈને સંસદ સુધી હોબાળો થઈ રહ્યો છે. આને અંકુશમાં લેવા માટે સરકાર અને રાજ્યો વચ્ચે તેમના ટેક્સ ઘટાડવા પર ચર્ચા ચાલી રહી છે.
નોંધપાત્ર રીતે ઇંધણના ભાવમાં વધારો મુખ્યત્વે ક્રૂડ ઓઇલ (પેટ્રોલ અને ડીઝલ બનાવવા માટેનો કાચો માલ) ની વૈશ્વિક કિંમતમાં વધારાને કારણે છે. આ સિવાય ડૉલરની મજબૂતીથી કાચા તેલની કિંમતમાં વધારો થયો છે. જે હાલની સ્થિતિ છે.
બેંક ઓફ બરોડા ઈકોનોમિક રિસર્ચના રિપોર્ટમાં ૯ મે ૨૦૨૨ સુધીની માથાદીઠ આવક સાથે વિવિધ દેશોમાં પેટ્રોલના ભાવનો અંદાજ લગાવવામાં આવ્યો છે અને તેનો વિગતવાર અહેવાલ રજૂ કરવામાં આવ્યો છે. તે વિશ્વના ૧૦૬ દેશોને આવરી લે છે. પ્રસ્તુત ડેટા પર નજર નાખીએ તો ભારતમાં પેટ્રોલની કિંમત યુએસ ૧.૩૫ પ્રતિ લીટર છે, જે તેને વિશ્વના દેશોમાં ૪૨મા ક્રમે રાખે છે.
એટલે કે દુનિયાના ૪૧ એવા દેશ છે જ્યાં પેટ્રોલની કિંમત ભારત કરતા વધુ છે. આ અહેવાલ ચોક્કસપણે થોડી રાહતને પાત્ર છે. યુકે, હોંગકોંગ, ફિનલેન્ડ, જર્મની, ઇટાલી, નેધરલેન્ડ, ગ્રીસ, ફ્રાન્સ, પોર્ટુગલ અને નોર્વે જે દેશોમાં પેટ્રોલની કિંમતો ભારત કરતાં વધુ છે. આ પેટ્રોલ પ્રતિ લિટર ૨ ડોલરથી ઉપર રહે છે.
ભારતમાંથી મોંઘા પેટ્રોલની વાત કરીએ તો હોંગકોંગમાં પેટ્રોલ ૨.૫૮ ડોલર પ્રતિ લીટર, જર્મનીમાં ૨.૨૯ ડોલર પ્રતિ લીટર, ઇટાલીમાં ૨.૨૮ ડોલર પ્રતિ લીટર, ફ્રાન્સમાં ૨.૦૭ ડોલર પ્રતિ લીટર, ઇઝરાયેલમાં ૧.૯૬ ડોલર પ્રતિ લીટર, બ્રિટનમાં ૧.૮૭ ડોલર પ્રતિ લીટર છે.
સિંગાપોરમાં પણ લીટર ૧.૮૭ ડોલર પ્રતિ લીટર, ન્યુઝીલેન્ડમાં ૧.૭૫ ડોલર પ્રતિ લીટર અને ઓસ્ટ્રેલિયામાં ૧.૩૬ ડોલર પ્રતિ લીટર વેચાઈ રહ્યું છે. આ મોટા દેશો સિવાય ફિનલેન્ડ, પોર્ટુગલ, નોર્વે સહિત આ લિસ્ટમાં ઘણા એવા દેશ છે જ્યાં પેટ્રોલની કિંમત પ્રતિ લિટર ૨ ડોલરની આસપાસ છે.
હવે વાત કરીએ એવા દેશોની જ્યાં પેટ્રોલની કિંમત ભારત કરતા ઓછી છે. જેમાં જાપાન અને ચીન સહિત ભારતના ઘણા પડોશી દેશોનો સમાવેશ થાય છે. રિપોર્ટ અનુસાર, ભારત અને તુર્કીમાં પેટ્રોલના ભાવ હાલમાં સમાન છે એટલે કે ૧.૩૫ ડોલર પ્રતિ લિટર છે.
જાપાનમાં પેટ્રોલ ૧.૨૫ ડોલર પ્રતિ લિટર, ચીનમાં ૧.૨૧ ડોલર પ્રતિ લિટર, યુએસમાં ૯૮ સેન્ટ પ્રતિ લિટરના ભાવે વેચાઈ રહ્યું છે. આ સિવાય જાે ભારતના પડોશી દેશોની વાત કરીએ તો બાંગ્લાદેશમાં ૧.૦૫ ડોલર પ્રતિ લીટર, પાકિસ્તાનમાં ૭૭ સેન્ટ પ્રતિ લીટર અને શ્રીલંકામાં ૬૭ સેન્ટ પ્રતિ લીટરના ભાવે પેટ્રોલ ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવી રહ્યું છે. અહેવાલ મુજબ વિયેતનામ, કેન્યા, યુક્રેન, નેપાળ અને વેનેઝુએલા કરતાં ભારતમાં કિંમતો વધુ છે.
મોટા તેલ ઉત્પાદક દેશોમાં પેટ્રોલના ભાવ પ્રમાણમાં ઓછા છે. બીજી તરફ સૌથી સસ્તા પેટ્રોલની વાત કરીએ તો મલેશિયામાં તેની કિંમત ૪૭ સેન્ટ પ્રતિ લીટર છે. રિપોર્ટ પર નજર કરીએ તો ભારતમાં પેટ્રોલની કિંમત હવે બહુ ઊંચી દેખાતી નથી.
જાે કે, જ્યારે તેની કિંમત માથાદીઠ આવક સાથે જાેડવામાં આવે છે, ત્યારે તે જાેઈ શકાય છે કે જ્યાં પણ કિંમતો ઊંચી હોય છે, ત્યાં ભારત કરતાં માથાદીઠ આવક ઘણી વધારે છે. આ કારણે પેટ્રોલની કિંમતો ઓછી માથાદીઠ આવક ધરાવતા દેશો માટે મોટી આર્થિક સમસ્યા બની રહી છે, કારણ કે ફુગાવા પર તેની સીધી અને પરોક્ષ અસર છે, જે ઓછી આવક ધરાવતા જૂથોને સૌથી વધુ અસર કરે છે.HS
