ચૂંટણી પંચે દેશભરમાંથી ૮૬ નકલી રાજકીય પક્ષો પર ફેરવી કાતર
નવીદિલ્હી, ભારતીય ચૂંટણી પંચે મંગળવારે ૮૬ જેટલા અજાણ્યા રાજકીય પક્ષોને પોતાની યાદીમાંથી દૂર કર્યાં છે. તેમજ અન્ય ૨૫૩ પક્ષોને નિષ્ક્રિય આરયુપીપી તરીકે જાહેર કર્યાં છે. ચૂંટણી પંચના નિયમોનું યોગ્ય પાલન ન થતું હોવાથી ૩૩૯ આરયુપીપી વિરૂધ કાર્યવાહી કરવામાં આવી છે.
આ ઉપરાંત ૨૫ મેં ૨૦૨૨ પછી આ પ્રકારના આરયુપીપીની સંખ્યા ૫૩૭ થઈ ગઈ છે. ઉલ્લેખનીય છે કે, ૨૫ મેં અને ૩૦ જૂને ફરીથી ૮૭ અને ૧૧૧ આરયુપીપીને યાદીમાંથી હટાવવામાં આવ્યા હતા. ચૂંટણી પંચે ૨૫૩ આરયુપીપી વિરૂદ કાર્યવાહી કરવાનો ર્નિણય બિહાર,દિલ્હી, કર્ણાટક, મહારાષ્ટ્ર, તમિલનાડુ, તેલંગાણા અને ઉત્તર પ્રદેશના મુખ્ય ચૂંટણી અધિકારીઓ પાસેથી મળેલા અહેવાલના આધારે આ કાર્યવાહી કરવામાં આવી છે.
એક મોટી કાર્યવાહી કરતા, ભારતના ચૂંટણી પંચે તેની યાદીમાંથી ૮૬ રજિસ્ટર્ડ અજાણ્યા રાજકીય પક્ષોને દૂર કર્યા છે. આ સાથે ૨૫૩ વધુ રજિસ્ટર્ડ બિન-માન્ય પક્ષોને પણ નિષ્ક્રિય યાદીમાં મૂકવામાં આવ્યા છે (૨૫૩ નિષ્ક્રિય જાહેર કરવામાં આવ્યા છે).
આયોગ તરફથી કહેવામાં આવ્યું છે કે આ પક્ષોએ ૨૦૧૪થી ન તો કોઈ વિધાનસભા અને સંસદની ચૂંટણી લડી છે અને ન તો આયોગ દ્વારા મોકલવામાં આવેલી ૧૬ નોટિસોમાંથી કોઈનો જવાબ આપ્યો છે.
પંચે આ પક્ષોને ચૂંટણી પ્રતિક આદેશ, ૧૯૬૮ હેઠળ કોઈપણ પ્રકારનો લાભ આપવા પર પણ પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. જે પક્ષો પર કાર્યવાહી કરવામાં આવી છે તે તમામ પક્ષો બિહાર, દિલ્હી, કર્ણાટક, મહારાષ્ટ્ર, તમિલનાડુ, તેલંગાણા અને ઉત્તર પ્રદેશના છે.
અગાઉ પણ આ વર્ષે મે અને જૂન મહિનામાં ચૂંટણી પંચે કુલ ૧૯૮ નોંધાયેલ બિનમાન્યત પક્ષોને યાદીમાંથી કાઢી નાખ્યા હતા. આ રીતે યાદીમાંથી કાઢી નાખવામાં આવેલા રાજકીય પક્ષોની કુલ સંખ્યા ૧૯૮ ૮૬=૨૮૪ થઈ ગઈ છે. જણાવી દઈએ કે મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર રાજીવ કુમાર અને અનૂપ ચંદ્ર પાંડે નકલી રાજકીય પક્ષો વિરુદ્ધ સતત કાર્યવાહી કરી રહ્યા છે, જેમાં આટલી બધી પાર્ટીઓ પર આ મોટી કાર્યવાહી કરવામાં આવી છે.
ચૂંટણી પંચના જણાવ્યા અનુસાર સાત રાજ્યોના મુખ્ય ચૂંટણી અધિકારીઓના રિપોર્ટના આધારે ૨૫૩ પક્ષો વિરુદ્ધ કાર્યવાહી કરવામાં આવી હતી. આ પક્ષોને નિષ્ક્રિય પક્ષોની યાદીમાં મૂકવામાં આવ્યા છે.
આરપી એક્ટ, ૧૯૫૧ની કલમ ૧૯-છ અનુસાર, રાજકીય પક્ષોએ તેમના નામ, સરનામા, મુખ્ય કાર્યાલય, પદાધિકારીઓ અને પીએએનમાં ફેરફાર વિશે વિલંબ કર્યા વિના કમિશનને જાણ કરવી જરૂરી છે, પરંતુ જ્યારે આ પક્ષો તરફથી કોઈ પ્રતિસાદ મળ્યો નથી. શારીરિક ચકાસણી કરવામાં આવી હતી અને આ ટીમો ઉલ્લેખિત સરનામે હાજર ન હોવાનું જણાયું હતું.
પંચે કહ્યું છે કે જાે કોઈ રાજકીય પક્ષ પંચના આ આદેશથી નારાજ છે તો તે ૩૦ દિવસની અંદર ચૂંટણી પંચ અથવા ચૂંટણી કાર્યાલયને પોતાનો જવાબ આપી શકે છે. તાજેતરમાં, ચૂંટણી પંચે ૨૧૦૦ થી વધુ નોંધાયેલ બિનમાન્યતા પક્ષો સામે કાર્યવાહી કરવા માટે મહેસૂલ વિભાગને પત્ર લખ્યો હતો. કમિશનની વિનંતી પર, આવકવેરા વિભાગે દેશભરમાં દરોડા પાડ્યા અને નકલી રાજકીય પક્ષોની ૪૦૦૦ કરોડ રૂપિયાથી વધુની સંપત્તિ અને રોકડ જપ્ત કરી.
પાર્ટીએ ચૂંટણી પંચ દ્વારા તેની નોંધણીના પાંચ વર્ષની અંદર અને ત્યાર બાદ ચૂંટણી લડવાની હોય છે. જાે પક્ષ સતત છ વર્ષ સુધી ચૂંટણી નહીં લડે તો પક્ષને નોંધાયેલ પક્ષોની યાદીમાંથી કાઢી નાખવામાં આવશે.
તેથી, કમિશન, ન્યાયી, મુક્ત, ન્યાયી અને પારદર્શક ચૂંટણી પ્રક્રિયાને સુનિશ્ચિત કરવાના તેના આદેશના વિસર્જનમાં, આથી નિર્દેશ કરે છે કે ૮૬ બિન-અસ્તિત્વ ધરાવતા આરયુપીપીને આરકયુપીપીના રજિસ્ટરની સૂચિમાંથી દૂર કરવામાં આવશે અને તે માટે તે પોતાને જવાબદાર ગણશે નહીં.HS1MS
