પાંચ વર્ષમાં સીરિયામાં જે બન્યું, તે અફઘાનિસ્તાનમાં પાંચ મહિનામાં થયું
કાબુલ, સંયુક્ત રાષ્ટ્રએ કહ્યું છે કે આંતરરાષ્ટ્રીય સહાયમાં કાપને કારણે અફઘાનિસ્તાનની અર્થવ્યવસ્થા પર ખરાબ અસર પડી છે. બે દાયકાના યુદ્ધ અને આંતરિક ઝઘડાને કારણે દેશની અર્થવ્યવસ્થા પહેલાથી જ નબળી પડી ગઈ હતી.
યુનાઈટેડ નેશન્સે જાહેર કરેલા નવા રિપોર્ટમાં આગાહી કરી છે કે અફઘાનિસ્તાનનો જીડીપી એક વર્ષમાં ૨૦ ટકા ઘટી શકે છે. અહેવાલમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે તાલિબાનના સત્તામાં પાછા ફર્યા બાદ આંતરરાષ્ટ્રીય સહાયમાં ઘટાડો એ “અભૂતપૂર્વ નાણાકીય ફટકો” હતો. અફઘાનિસ્તાનની અર્થવ્યવસ્થા દાયકાઓથી યુદ્ધ અને દુષ્કાળને કારણે નબળી પડી છે.
૨૦૨૧-૨૦૨૨ માટે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર વિકાસ કાર્યક્રમના અફઘાનિસ્તાન સામાજિક-આર્થિક આઉટલુકમાં આ ચિંતાજનક સ્થિતિનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. એશિયા માટે યુએનડીપીના ડાયરેક્ટર કાની વાગનરાજાએ જણાવ્યું હતું કે અહેવાલ મુજબ, અફઘાનિસ્તાનનો જીડીપી ૨૦૨૧-૨૦૨૨ દરમિયાન ૨૦ ટકા ઘટશે, જે પહેલાથી જ નબળી પડી રહેલી અર્થવ્યવસ્થાને વધુ નબળી પાડશે. આ અંદાજ મુજબ આગામી વર્ષોમાં જીડીપીમાં ૩૦ ટકાનો ઘટાડો થઈ શકે છે.
વાગનરાજા કહે છે કે સીરિયાની અર્થવ્યવસ્થા પાંચ વર્ષના યુદ્ધ પછી મંદીમાં છે, પરંતુ અફઘાનિસ્તાનમાં આવું માત્ર પાંચ મહિનામાં થયું છે. યુએનના અન્ય એક સ્ત્રોતે કહ્યુંઃ “આ એવી સ્થિતિ છે જે વસ્તીની જરૂરિયાતો અને સંસ્થાઓની નબળાઈના સંદર્ભમાં પહેલાં ક્યારેય જાેવા મળી નથી.
યમન, સીરિયા, વેનેઝુએલા આ પરિસ્થિતિની નજીક આવતા નથી.”યુએસ અને નાટો દળોની પીછેહઠ બાદ આંતરરાષ્ટ્રીય મદદનો પ્રવાહ પણ બંધ થઈ ગયો છે. આ આંતરરાષ્ટ્રીય સહાય અફઘાનિસ્તાનના જીડીપીના ૪૦ ટકા અને તેના વાર્ષિક બજેટના ૮૦ ટકા હિસ્સો ધરાવે છે.
વાગનરાજા કહે છે કે એકવાર રાહત પ્રક્રિયા પુનઃસ્થાપિત થઈ ગયા પછી, બીમાર અને લકવાગ્રસ્ત સંસ્થાઓને સક્રિય કરવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ હશે કારણ કે આ અર્થતંત્રને પુનર્જીવિત કરવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરશે. તેમણે કહ્યું કે આ પુનર્વસન બેરોજગારો માટે રોજગારનું સાધન બનશે. અફઘાનિસ્તાનનો સામાજિક-આર્થિક દૃષ્ટિકોણ વર્તમાન શાસકોને ચેતવણી આપે છે કે મહિલાઓને ચૂકવણીની નોકરીઓથી વંચિત ન રાખો, અને જાે આમ કરવામાં આવે તો વિકાસ દર વધુ પાંચ ટકા ઘટશે.
યુએન એજન્સીએ તાલિબાન સરકારને મહિલાઓને રોજગારના મુખ્ય પ્રવાહમાં સામેલ કરવા વિનંતી કરી છે. યુએનડીપી અનુસાર, અફઘાનિસ્તાનમાં નિયમિત નોકરીઓમાં ૨૦ ટકા મહિલાઓને છીનવી શકાય છે અને તેનાથી થતી આર્થિક મુશ્કેલીઓને ઘટાડવામાં પણ મદદ મળશે.HS
