સ્પેસએક્સ રોકેટનો ટુકડો આગામી અઠવાડિયામાં ચંદ્રની સપાટી સાથે અથડાઈ શકે છે
નવીદિલ્હી, સ્પેસએક્સ ફાલ્કન ૯ રોકેટનો ઉપરનો ભાગ, જે પૃથ્વી પરથી ‘ડીપ સ્પેસ ક્લાઈમેટ ઓબ્ઝર્વેટરી’ ઉપગ્રહને લઈ જાય છે, તે થોડા અઠવાડિયામાં ચંદ્ર સાથે ટકરાઈ શકે છે. ફ્લિન્ડર્સ યુનિવર્સિટીના પુરાતત્વ અને અવકાશ અભ્યાસ વિભાગના એસોસિયેટ પ્રોફેસર એલિસ ગોર્મને આ દાવો કર્યો છે.
સ્પેસએક્સ ફાલ્કન ૯ રોકેટનો ઉપરનો ભાગ, જે પૃથ્વી પરથી ‘ડીપ સ્પેસ ક્લાઈમેટ ઓબ્ઝર્વેટરી’ ઉપગ્રહને લઈ જાય છે, તે થોડા અઠવાડિયામાં ચંદ્ર સાથે ટકરાઈ શકે છે. ફ્લિન્ડર્સ યુનિવર્સિટીના પુરાતત્વ અને અવકાશ અભ્યાસ વિભાગના એસોસિયેટ પ્રોફેસર એલિસ ગોર્મને આ દાવો કર્યો છે.
૨૦૧૫માં લોન્ચ કરવામાં આવેલ રોકેટ થોડા અઠવાડિયામાં ચંદ્ર સાથે અથડાશે. સ્પેસ જંકનો આ ઝડપથી વિકસતો ભાગ સ્પેસએક્સ ફાલ્કન ૯ રોકેટનો ઉપરનો ભાગ છે જેણે પૃથ્વી પરથી ‘ડીપ સ્પેસ ક્લાઈમેટ ઓબ્ઝર્વેટરી’ ઉપગ્રહને વહન કર્યો હતો. ત્યારથી તે અવ્યવસ્થિત રીતે પૃથ્વી અને ચંદ્રની પરિક્રમા કરી રહ્યું છે.
ફ્લિન્ડર્સ યુનિવર્સિટીના પુરાતત્વ અને અવકાશ અભ્યાસ વિભાગના સહયોગી પ્રોફેસર એલિસ ગોર્મને જણાવ્યું હતું કે એસ્ટરોઇડ નિરીક્ષક બિલ ગ્રે રોકેટના પ્રક્ષેપણથી ૪-ટન બૂસ્ટરને ટ્રેક કરી રહ્યા છે. તેઓ આ મહિને શીખ્યા કે તેમના ભ્રમણકક્ષા-ટ્રેકિંગ સૉફ્ટવેરએ આગાહી કરી હતી કે બૂસ્ટર ૪ માર્ચે ચંદ્રની સપાટી પર ટકરાશે, પ્રતિ કલાક ૯,૦૦૦ કિલોમીટરથી વધુની ઝડપે આગળ વધશે.
બૂસ્ટર જેમ જેમ આગળ વધે છે તેમ તેમ તે ઘણી બધી એક્રોબેટિક્સ કરી રહ્યું છે, જેના કારણે તે ચંદ્રની સપાટી પર કેટલી ઝડપથી અને ક્યારે ટકરાશે તેની આગાહી કરવી મુશ્કેલ છે. તે ચંદ્રની બીજી બાજુએ અથડાવાની સંભાવના છે, તેથી તે પૃથ્વી પરથી દેખાશે નહીં.
એલિસ ગોર્મને કહ્યું, ‘કેટલાક ખગોળશાસ્ત્રીઓ કહે છે કે અથડામણ ‘કોઈ મોટી વાત નથી’, પરંતુ મારા જેવા અવકાશ પુરાતત્વવિદ્ માટે તે ખૂબ જ રોમાંચક છે.
જાે તે ચંદ્રની સપાટી સાથે અથડાશે તો ચંદ્રના ઘેરા ભાગમાં એક નવો ખાડો સર્જાશે. તે એક અસાધારણ સિદ્ધિ હશે, કારણ કે તે પ્રથમ કૃત્રિમ પૃથ્વી ઉપગ્રહ, સ્પુટનિક ૧ ના પ્રક્ષેપણના માત્ર બે વર્ષ પછી બનશે. આ મિશનમાં એક રોકેટ, એક પ્રોબ અને ત્રણ “બોમ્બ”નો સમાવેશ થતો હતો. બોમ્બે સોડિયમ ગેસનો વાદળ છોડ્યો જેથી પૃથ્વી પરથી અથડામણ જાેઈ શકાય. તત્કાલીન સોવિયેત યુનિયન ઇચ્છતું ન હતું કે અભૂતપૂર્વ મિશનને અફવા કહેવાય.
૨૦૦૯માં જાપાની રિલે સેટેલાઇટ ઓકિના જેવા વિવિધ અવકાશયાનને પૂર્વમાં ભ્રમણકક્ષામાંથી બહાર કાઢવામાં આવ્યા છે. અન્યને તેમની મુદત પૂરી થયા પછી જાણી જાેઈને ક્રેશ કરવામાં આવ્યા હતા. નાસાનું એબ એન્ડ ફ્લો અવકાશયાન ૨૦૧૨ માં ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ સાથે જાણી જાેઈને અથડાયું હતું.HS
