નાયીકા દેવી એક એવી ગુજરાતી વિરાંગના જેણે મોહમ્મદ ઘોરીને હરાવ્યો હતો
આ યુદ્ધમાં મોહમ્મદ ઘોરી ખરાબ રીતે ઘાયલ થયો હતો અને પોતાનો જીવ બચાવીને ભાગવું પડ્યું હતું. આ પછી મોહમ્મદ ઘોરીએ ક્યારેય ગુજરાત તરફ પાછું વળીને જોયું નથી.
વીરાંગના નાયકી દેવી કંદબ (આજનું ગોવા) ના મહામંડલેશ્વર પરમંડીની પુત્રી હતી. તેણીના લગ્ન ગુજરાતના મહારાજા અજયપાલ સાથે થયા હતા. રાજમાતા નાયકી દેવી રાજપૂત ચાલુક્ય વંશની રાણી હતી. ગુજરાતની વીરાંગના નાયીકા દેવી પરની ફિલ્મ છઠ્ઠી મે, 2022ના રોજ રીલીઝ થશે.
અજયપાલ સિદ્ધરાજ જયસિંહનો પૌત્ર અને કુમારપાલનો પુત્ર હતો. અંગરક્ષક દ્વારા વર્ષ 1176 માં અજયપાલની હત્યા પછી, રાજ્યની લગામ મહારાણી નાયકી દેવીના હાથમાં આવી, કારણ કે તે સમયે તેનો પુત્ર મુલરાજ બાળપણમાં હતો.
ગોવાના કદંબ રાજાની પુત્રી, નાયકી દેવી તલવારબાજી, ઘોડેસવાર, લશ્કરી વ્યૂહરચના, મુત્સદ્દીગીરી અને રાજ્યકળાના અન્ય તમામ વિષયોમાં સારી રીતે પ્રશિક્ષિત હતી. ઘોરીના નિકટવર્તી હુમલાની સંભાવનાથી, તેણીએ ચાલુક્ય દળની કમાન સંભાળી અને આક્રમણકારી સૈન્ય સામે સુઆયોજિત વિરોધનું આયોજન કરવા માટે પોતે જાતે જ સૈન્ય સાથે ઉતરવાની તૈયારી કરી દીધી.
નાયકી દેવીએ મોહમ્મદ ઘોરી સાથે લડવા પૃથ્વીરાજ ચૌહાણ સહિત નજીકના પ્રાંતો પાસેથી મદદની વિનંતી કરવા માટે દૂતો મોકલ્યા. જ્યારે આ રજવાડાઓએ તેણીની વિનંતીને સ્વીકારી ન હતી, ત્યારે નાયીકા દેવીએ ચાલુક્યન સામંતશાહીઓ જેમ કે નડદુલા ચાહમાના કુળ, જાલોર ચાહમાના કુળ અને અર્બુદા પરમાર કુળના આગેવાનો પાસેથી મદદ મેળવી હતી.
સન 1178, જ્યારે મોહમ્મદ ઘોરીને ખબર પડી કે ગુજરાત પર એક વિધવા રાણીનું શાસન છે, ત્યારે તેણે ગુજરાત પર હુમલો કર્યો.
દુશ્મન સૈનિકોના વિશાળ ટોળાને હરાવવા માટે આ પૂરતું નથી તે સમજીને, ચતુર નાયકી દેવીએ સાવચેતીપૂર્વક એક યુદ્ધ વ્યૂહરચનાનું આયોજન કર્યું જે અવરોધોને પણ દૂર કરી શકે. તેણીએ યુદ્ધના સ્થળ તરીકે – કસાહરાડા ગામ (આધુનિક સિરોહી જિલ્લામાં) નજીક માઉન્ટ આબુની તળેટીનો વિસ્તાર – ગદરઘટ્ટાનો કઠોર પ્રદેશ પસંદ કર્યો.
ઘોરીની આક્રમણકારી સેના માટે ગદરઘટ્ટાનો સાંકડો ટેકરી માર્ગ અજાણ્યો હતો, જેના કારણે નાઇકી દેવીને એક મોટો ફાયદો થયો અને એક ચતુરાઈ ભરી ચાલમાં તમામ અવરોધોને પાર કર્યા. અને તેથી જ્યારે ઘોરી અને તેની સેના આખરે કસાહરાડા પહોંચ્યા, ત્યારે યોદ્ધા નાયીકા દેવી તેના પુત્રને ખોળામાં લઈને યુદ્ધમાં સવાર થઈ ગયા.
પૂર્વ માહિતીના આધારે નાયકી દેવીની સેના ગુજરાતની રાજધાની પાટણથી દૂર માઉન્ટ આબુની તળેટીમાં કયાદરા નજીક પહોંચી અને મોહમ્મદ ઘોરી સાથે યુદ્ધ કર્યું.
The wait is over!
Presenting to you the tale of India’s first warrior Queen, Nayika Devi.
,#nayikadevi #12thcentury #warriornayikadevi #queenofgujarat #niting #khushishah #umeshsharma #atreeentertainment #gujarat #gujarati #historical #film #waitisover #showsomelove pic.twitter.com/3FrpAy1EUe— Khushi Shah (@TheKhushiShah) July 23, 2021
આ યુદ્ધમાં મોહમ્મદ ઘોરી ખરાબ રીતે ઘાયલ થયો હતો અને પોતાનો જીવ બચાવીને ભાગવું પડ્યું હતું. આ પછી મોહમ્મદ ઘોરીએ ક્યારેય ગુજરાત તરફ પાછું વળીને જોયું નથી.
મુહમ્મદ ઘોરીએ પહેલા આક્રમણો કરીને મુલતાન રાજ્યો અને ઉચ કિલ્લા પર કર્યુ હતું. મુલતાન અને ઉચ કબજે કર્યા પછી, તે દક્ષિણ તરફ રાજપુતાના અને ગુજરાત તરફ વળ્યો. તેનું લક્ષ્ય અણહિલવાડા પાટણનું સમૃદ્ધ કિલ્લેબંધ નગર પર હતી.
8મી સદીમાં ચપોટકાટા વંશના વનરાજ દ્વારા સ્થપાયેલ, અણહિલવાડા પાટણ એ ચાલુક્ય (સોલંકીઓ તરીકે પણ ઓળખાય છે) ની રાજધાની હતી જેમણે ચપોટકટાનું સ્થાન લીધું હતું. અમેરિકન ઈતિહાસકાર ટર્ટિયસ ચૅન્ડલરના જણાવ્યા અનુસાર, પ્રાચીન કિલ્લો વર્ષ 1000માં વિશ્વનું દસમું સૌથી મોટું શહેર હતું, જેની વસ્તી આશરે 1 લાખ જેટલી હતી.
જ્યારે મહંમદ ઘોરીએ અણહિલવાડા પર હુમલો કર્યો, ત્યારે તે મુલારાજા-II ના શાસન હેઠળ હતો જેઓ તેમના પિતા અજયપાલના મૃત્યુ પછી એક છોકરા તરીકે સિંહાસન પર બેઠા હતા. જો કે, વાસ્તવમાં તે તેની માતા નાયકી દેવી હતી, જેમણે રાણી તરીકે રાજ્યની લગામ સંભાળી હતી.
